Hướng dẫn cách trồng cà chua tại nhà đơn giản và hiệu quả
Cách trồng cà chua tại nhà không hề phức tạp, nhưng để đạt năng suất cao và cây phát triển khỏe mạnh, bạn cần nắm vững một số kỹ thuật cơ bản. Cà chua là loại cây dễ trồng, chỉ cần chăm sóc đúng cách, bạn sẽ có được những trái cà chua đỏ mọng, giàu dinh dưỡng ngay tại vườn nhà mình.
Cà chua và những điều cần biết về cà chua
Đặc tính của cây cà chua
Cà chua là loại cây dễ trồng, phổ biến nhờ hàm lượng dinh dưỡng cao với nhiều vitamin C, A và lycopene – một chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe. Cây cà chua thích hợp nhất khi trồng ở những nơi có điều kiện khí hậu mát mẻ, nhiệt độ từ 20-24 độ C.
Tuy nhiên, hiện nay có nhiều giống cà chua đã được lai tạo để phù hợp với nhiều loại đất và khí hậu khác nhau, giúp người trồng dễ dàng đạt năng suất cao. Cây cà chua là cây ngắn ngày, chỉ sau khoảng 3 tháng trồng là có thể thu hoạch trái.
Thời vụ trồng cà chua
Mặc dù có thể trồng quanh năm, nhưng để đạt năng suất tốt nhất, nên trồng cà chua theo thời vụ. Có 3 vụ trồng chính:
Vụ Đông Xuân: Trồng vào tháng 10-11 và thu hoạch vào tháng 1-2 năm sau.
Vụ Xuân Hè: Trồng vào tháng 12-1 và thu hoạch vào tháng 3-4 năm sau.
Vụ Hè Thu: Trồng vào tháng 6-7 và thu hoạch vào tháng 9-10.
Đất trồng cà chua
Cà chua phát triển tốt nhất trên đất tơi xốp, giàu dưỡng chất. Loại đất thích hợp cho cà chua có thể là đất pha cát, đất chứa nhiều chất mùn hoặc phù sa, với độ pH khoảng từ 6.0 đến 6.5. Trước khi gieo hạt, nên xử lý đất bằng cách rải vôi để khử chua, sau đó chờ vài tuần trước khi bắt đầu gieo.
Nếu trồng cà chua trong chậu hoặc thùng xốp, bạn có thể tự chuẩn bị giá thể theo công thức sau:
Đất: xơ dừa: phân hữu cơ theo tỉ lệ 1:1:1
Đất: trấu hun: phân hữu cơ theo tỉ lệ 4:3:3
Điều kiện tự nhiên và môi trường trồng cà chua
Thời tiết: Thời tiết mát mẻ là điều kiện lý tưởng để cây cà chua sinh trưởng mạnh mẽ.
Ánh sáng: Cà chua cần nhiều ánh sáng, vì vậy nên trồng cây ở vị trí có ánh nắng từ 6-8 tiếng mỗi ngày. Điều này sẽ giúp cây ra hoa và đậu trái tốt hơn. Tránh trồng cây ở những nơi quá râm mát.
Không gian trồng: Cà chua là loại cây có rễ chùm, do đó cần không gian rộng. Khoảng cách giữa các luống nên là 40-60cm tùy theo loại cà chua. Nếu trồng trong chậu hoặc thùng xốp, cần chọn loại chậu lớn và có lỗ thoát nước để đảm bảo cây phát triển tốt.
Chuẩn bị trước khi trồng cà chua
Chọn chậu trồng cà chua
Cà chua là loại cây có sức phát triển mạnh mẽ, vì vậy bạn cần chọn chậu trồng có kích thước lớn. Nếu sử dụng thùng xốp, nên chọn thùng to để có thể trồng 2 cây cà chua cùng lúc. Điều này giúp cây có đủ không gian phát triển bộ rễ và cành lá, từ đó cho ra năng suất cao hơn.
Chọn giống cà chua
Có rất nhiều loại cà chua khác nhau, từ cà chua thường có vị chua, cà chua anh đào nhỏ ngọt đến cà chua nho, cà chua hình quả lê. Màu sắc cũng đa dạng, từ đỏ, vàng cho đến cam.
Một số giống cà chua nổi bật gồm cà chua bi, cà chua Beefsteak, Rosso Sicilian Organic, Amana Orange... Kích thước của quả cà chua cũng phụ thuộc vào từng giống, có loại nhỏ như quả nho, có loại to bằng quả cam hoặc bưởi.
Lựa chọn hạt giống và cây con
Bạn có thể chọn mua hạt giống cà chua từ các địa chỉ uy tín hoặc mua cây giống đã được ươm trước 1 tháng tuổi tại các cửa hàng cây trồng. Nếu lần đầu trồng cà chua, bạn nên chọn giống cà chua phổ biến như cà chua hữu cơ để dễ chăm sóc.
Hãy ưu tiên chọn những giống chất lượng để đảm bảo cây phát triển tốt và cho trái ngon. Nếu muốn làm phong phú khu vườn của mình, bạn có thể thử các giống cà chua từ nước ngoài.
Cách trồng cà chua tại nhà
Trồng cà chua tại nhà là một cách tuyệt vời để tự tay chăm sóc và thu hoạch những quả cà chua tươi ngon, sạch sẽ cho bữa ăn gia đình.
Cách trồng cà chua bi bằng hạt
Bước 1: Xử lý hạt giống trước khi gieo
Đầu tiên, bạn chuẩn bị một ly nước ấm với tỉ lệ 3 phần nước nóng và 2 phần nước lạnh (khoảng 40-50 độ C), sau đó ngâm hạt cà chua bi trong khoảng 3 tiếng. Sau khi ngâm, vớt hạt ra và đặt lên một lớp vải mỏng hoặc giấy ăn để ủ ở nhiệt độ từ 25-30 độ C trong bóng tối.
Sau khoảng 24 giờ, kiểm tra hạt. Nếu thấy hạt có vết nứt hoặc bắt đầu nhú mầm, thì có thể đem hạt đi gieo. Lưu ý: Đặt hạt ở nơi cao và an toàn để tránh chuột và kiến phá hoại.
Bước 2: Gieo hạt cà chua bi
Khi gieo hạt, sử dụng khay ươm để dễ dàng chăm sóc và di chuyển cây con sau này. Đổ đất đã chuẩn bị sẵn vào khay ươm, cách miệng khay khoảng 0.5cm. Tạo các lỗ nhỏ sâu khoảng 1cm và gieo từ 2-3 hạt vào mỗi lỗ. Nếu lỗ gieo quá sâu, hạt sẽ khó nảy mầm.
Bước 3: Che phủ hạt
Sau khi gieo hạt, phủ một lớp giá thể mỏng lên trên. Lớp phủ này sẽ giúp giữ ẩm cho hạt và bảo vệ chúng khỏi các yếu tố bên ngoài.
Bước 4: Tưới nước và bảo vệ hạt
Tưới một lượng nước vừa đủ để giữ độ ẩm cho đất. Sau đó, bạn có thể dùng màng bọc thực phẩm đục lỗ để che khay ươm, ngăn chặn kiến hoặc côn trùng phá hoại. Đặt khay ươm vào nơi khuất, tránh ánh sáng trực tiếp. Chú ý theo dõi độ ẩm hàng ngày.
Sau khoảng 7 ngày, hạt sẽ bắt đầu nảy mầm. Khi cây con đạt chiều cao từ 15-20cm và có từ 4-5 lá thật, bạn có thể tiến hành chuyển cây ra chậu hoặc khu vực trồng lớn hơn để cây phát triển mạnh mẽ.
Cách trồng cà chua trong chậu
Chuẩn bị trước khi trồng cà chua
- Cây giống cà chua khoảng 1 tháng tuổi, khỏe mạnh.
- Chậu hoặc thùng xốp có kích thước phù hợp và có lỗ thoát nước.
- Đất trồng hoặc giá thể tự trộn (đất tơi xốp, thoát nước tốt).
Bước 1: Chuẩn bị đất và chậu Đầu tiên, bạn cho đất tơi xốp vào chậu hoặc thùng xốp. Chọn chậu có lỗ thoát nước để đảm bảo cây không bị úng nước. Nếu chậu nhỏ, chỉ nên trồng 1 cây cà chua để cây có không gian phát triển tốt nhất.
Bước 2: Trồng cây cà chua Cho đất đã trộn vào chậu, cách miệng chậu khoảng 5cm. Tạo lỗ nhỏ sâu từ 4-5cm với khoảng cách giữa các lỗ từ 30-60cm tùy thuộc vào loại giống cà chua. Đặt cây cà chua giống xuống, chôn sâu khoảng ½ thân cây vào đất. Sau đó, nhẹ nhàng lấp đất lại và nén nhẹ để cố định cây. Cuối cùng, phủ thêm một lớp giá thể mỏng lên bề mặt đất.
Bước 3: Tưới nước và chăm sóc Sau khi trồng, tưới nước vừa đủ để giữ ẩm cho đất và đặt chậu ở nơi có ánh sáng nhẹ để cây thích nghi dần. Khoảng 1 tháng sau, khi cây đã cứng cáp, bạn có thể để cây hấp thụ ánh sáng mặt trời từ 6-8 tiếng mỗi ngày.
Bước 4: Giữ ẩm cho đất Nếu thời tiết quá nóng và đất dễ khô, hãy phủ một lớp rơm hoặc cỏ khô lên bề mặt đất để giữ ẩm, giúp đất không bị thoát hơi nước quá nhanh.
Cách trồng cà chua leo giàn
Bước 1: Chuẩn bị cây giống và chậu trồng
- Cây cà chua leo giống khoảng 1 tháng tuổi, khỏe mạnh.
- Chậu hoặc thùng xốp có kích thước đủ lớn và có lỗ thoát nước.
- Đất trồng hoặc giá thể tơi xốp, thoát nước tốt.
Bước 2: Trồng cây cà chua leo
Đổ đất tơi xốp vào chậu, cách miệng chậu khoảng 5cm. Tạo lỗ sâu từ 4-5cm, cách nhau từ 30-60cm (tùy loại giống), sau đó đặt cây cà chua giống xuống, chôn khoảng ½ thân cây vào đất. Lấp đất và nén nhẹ để cây không bị lung lay.
Bước 3: Tưới nước và chăm sóc cây
Tưới nước vừa đủ để giữ ẩm cho đất và đặt chậu ở nơi có ánh sáng nhẹ trong giai đoạn đầu. Sau 1 tháng, khi cây đã cứng cáp, có thể để cây hấp thụ ánh sáng mặt trời 6-8 tiếng mỗi ngày.
Bước 4: Chuẩn bị giàn leo
Khoảng 1,5 - 2 tháng sau khi trồng, trước khi cây ra hoa, bạn cần chuẩn bị giàn leo cho cây. Dùng cọc tre, thanh gỗ, sắt hoặc kẽm nhựa để tạo giàn đỡ giúp cây không bị gãy thân khi phát triển cao.
Bước 5: Chăm sóc cây leo giàn
Cột thân cây vào giàn hoặc cọc để giữ cho cây luôn đứng vững. Tiếp tục tưới nước đều đặn và bón phân đúng cách, đồng thời kiểm tra giàn leo để đảm bảo cây phát triển tốt, không bị gãy đổ.
Cách chăm sóc cà chua
Tưới nước cho cây cà chua
Giai đoạn sau khi trồng: Tưới nước mỗi ngày một lần vào buổi sáng. Sau khi cây đã bén rễ (khoảng 1 tuần), giảm tần suất tưới xuống còn 2 ngày một lần.
Giai đoạn cây phát triển lớn: Tăng lượng nước tưới phù hợp với sự phát triển của cây. Khi cây bắt đầu ra hoa, cần giữ ẩm đất thường xuyên để đảm bảo cây không bị khô hạn, ảnh hưởng đến khả năng đậu quả.
Làm giàn cho cây cà chua
Làm giàn là bước quan trọng để cây cà chua leo vững chắc và tránh bị gãy đổ. Bắt đầu làm giàn ngay khi cây chuẩn bị ra hoa, dựng các thanh giàn quanh cây và buộc nhẹ nhàng các thân cây vào giàn. Việc làm giàn đúng thời điểm giúp tránh làm rụng hoa và hỗ trợ sự phát triển của cây.
Bấm ngọn và tỉa cành
Trong giai đoạn cây bắt đầu ra hoa, hãy ngắt bỏ chùm hoa đầu tiên ở ngọn để cây có thể tập trung dinh dưỡng vào việc ra hoa và đậu quả. Bấm ngọn và tỉa cành thường xuyên sẽ giúp cây cà chua phát triển tốt hơn, tăng năng suất và đảm bảo chất lượng quả.
Bón phân cho cây cà chua
Bón lót: Trước khi trồng và sau khi cây đậu trái, hãy bón phân hữu cơ vào đất để cải thiện dinh dưỡng.
Bón thúc: Chia làm 4 lần bón phân trong suốt quá trình cây phát triển:
Lần 1: Sau 15 ngày kể từ khi trồng, sử dụng phân NPK có hàm lượng đạm cao (NPK 16-16-8+TE) để giúp cây phát triển mạnh.
Lần 2: Sau lần bón đầu tiên 15-20 ngày, sử dụng NPK 20-20-15+TE để thúc đẩy quá trình ra hoa và tăng cường hàm lượng phân Lân.
Lần 3: Khi cây bắt đầu nở hoa, trung hòa các hàm lượng dinh dưỡng để hỗ trợ cây cân bằng trong quá trình kết trái.
Lần 4: Trước đợt thu hoạch đầu tiên, bón NPK 15-5-27+TE, giàu kali để giúp quả căng mọng, thơm ngon và đều quả hơn.
Lưu ý khi trồng cà chua
Hạn chế tưới nước lên lá
Lá cà chua rất dễ bị bệnh, đặc biệt là khi tiếp xúc với nước quá nhiều. Để tránh tình trạng bạc lá hoặc nấm phát triển, bạn nên tránh tưới nước trực tiếp lên lá. Nước dư thừa không chỉ làm thối lá mà còn khiến rễ cây dễ bị hỏng, tạo điều kiện cho vi sinh vật gây hại tấn công.
Phòng tránh các bệnh thường gặp
Bệnh thán thư: Xuất hiện vào mùa mưa, khi độ ẩm không khí cao, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
Bệnh phấn trắng: Thường xuất hiện dưới dạng lớp mốc trắng bao phủ lá và thân cây, lan nhanh nếu không xử lý kịp thời.
Thối đít cà chua: Đây là biểu hiện của sự thiếu hụt canxi trong đất, gây thối trái.
Bệnh cuốn lá: Cây cà chua dễ bị rệp tấn công, đặc biệt là từ những cây con bị nhiễm bệnh.
Nứt quả: Do cây nhận quá nhiều nước trong quá trình sinh trưởng.
Thiếu dinh dưỡng: Lá cây sẽ có dấu hiệu vàng, nhợt nhạt và cây dần khô héo.
Sâu vẽ bùa: Trên lá cây xuất hiện các đường trắng ngoằn ngoèo, gây mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến sức khỏe cây.
Với những hướng dẫn về cách trồng cà chua tại nhà, bạn có thể dễ dàng tự tay trồng để có được vườn cà chua tươi ngon, bổ dưỡng. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ, kiên trì chăm sóc cây, và bạn sẽ nhanh chóng thấy thành quả là những trái cà chua mọng nước, tốt cho sức khỏe.