Cách trồng nấm rơm cho năng suất cao ngay tại nhà
Cách trồng nấm rơm tại nhà mang lại nhiều lợi ích về kinh tế và dinh dưỡng. Với các nguyên liệu dễ tìm như rơm rạ, bạn có thể tự trồng nấm rơm ngay trong khu vườn nhỏ hoặc sân nhà. Phương pháp trồng nấm rơm không quá phức tạp, chỉ cần nắm vững các bước cơ bản, bạn có thể thu hoạch nấm sạch, an toàn và bổ dưỡng.
Nấm rơm là gì? Đặc điểm của nấm rơm
Nấm rơm, có tên khoa học là Volvariella volvacea, là một loại nấm ăn thuộc họ Pluteaceae. Loại nấm này thường phát triển tự nhiên ở những vùng có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới, đặc biệt phổ biến ở các khu vực Đông Nam Á, nơi có khí hậu nóng ẩm.
Nấm rơm còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như nấm cỏ, nấm ngọc cẩu, nấm phụ tử, hay nấm Trung Quốc. Nấm rơm phát triển mạnh mẽ trên rơm rạ, gỗ mục, lá mục và cả trên phân động vật.
Với đặc tính sinh trưởng quanh năm, nấm rơm phát triển tốt nhất ở môi trường có nhiệt độ từ 28 đến 35 độ C, đặc biệt khi mọc thành chùm hoặc cụm. Do khả năng sinh sôi nhanh chóng và môi trường thích hợp, nấm rơm là loại nấm phổ biến và dễ trồng, đặc biệt là ở những vùng nông thôn sử dụng rơm rạ.
Chuẩn bị trước khi trồng nấm rơm
Nấm rơm là một loại nấm dễ trồng và mang lại hiệu quả kinh tế cao nếu được chăm sóc đúng cách. Để nấm rơm phát triển tốt và đạt chất lượng, người trồng cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng.
Điều kiện phát triển
Về ánh sáng, trong giai đoạn sinh trưởng, nấm rơm không cần ánh sáng, nhưng khi bước vào quá trình hình thành, ánh sáng lại đóng vai trò quan trọng trong một số giai đoạn cụ thể. Nhiệt độ lý tưởng để trồng nấm rơm dao động từ 30 đến 32 độ C.
Đặc biệt, độ ẩm và lượng nước cũng rất quan trọng. Khi phát triển sợi nấm, độ ẩm cần đạt từ 60%-70%, trong khi giai đoạn hình thành thể quả yêu cầu độ ẩm không khí cao hơn, từ 85%-95%, kèm theo việc tưới nước thường xuyên. Độ pH thích hợp để nấm nảy mầm tốt là khoảng 7,5.
Thời vụ trồng nấm rơm
Thời vụ trồng nấm rơm
Về thời vụ, nấm rơm có thể trồng quanh năm ở miền Nam nhờ khí hậu ấm nóng, trong khi miền Trung và miền Bắc có mùa vụ phù hợp khác nhau. Miền Trung từ tháng 3 đến tháng 8 và miền Bắc từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 10.
Trồng nấm rơm ở đâu?
Địa điểm trồng cần tránh ánh nắng trực tiếp, đảm bảo thoáng mát, sạch sẽ để ngăn ngừa mầm bệnh. Nấm có thể được trồng ở nhiều nơi như xung quanh nhà, vườn cây, hoặc trên nền đất, miễn là vị trí không bị ngập úng và có hệ thống tưới tiêu thuận lợi.
Ngoài ra, việc chọn nguyên liệu và giống nấm cũng rất quan trọng. Nguyên liệu trồng có thể là rơm rạ, bã mía, hoặc lục bình, nhưng rơm rạ là lựa chọn phổ biến nhất. Giống nấm cần được chọn kỹ lưỡng, không bị nhiễm bệnh, có màu trắng trong và có mùi thơm đặc trưng của nấm rơm.
Cách trồng nấm rơm đúng cách
Chuẩn bị nguyên liệu
Rơm khô (đã ngâm nước vôi trong vòng 1 đêm để khử khuẩn).
Meo nấm (chọn giống nấm chất lượng).
Rổ nhựa có lỗ xung quanh để thoáng khí.
Bột mì, cám gạo và bèo tây.
Các bước trồng nấm rơm
Bước 1: Trộn meo nấm với 1 thìa cà phê bột mì. Sau đó, chia hỗn hợp này thành 2 phần đều nhau để trồng vào 2 rổ.
Bước 2: Đặt một lớp rơm vào rổ cao khoảng 2-3 cm và nhấn chặt để nén rơm. Sau đó, rắc một lớp mỏng cám gạo đã xay nhuyễn lên rơm.
Bước 3: Rắc meo nấm lên lớp rơm đầu tiên, tập trung rắc vào giữa rổ. Tiếp tục lặp lại quy trình này thêm 2 lần nữa để hoàn thành 3 lớp nấm. Mỗi lớp đều cần có rơm, cám gạo và meo nấm.
Bước 4: Sau khi rắc xong lớp meo nấm cuối cùng, phủ lên trên một lớp rơm khô. Đây là lớp rơm cuối cùng để bảo vệ và giúp giữ ẩm cho meo nấm.
Bước 5: Tưới nước lên rổ nấm để giữ ẩm cho rơm và meo nấm. Đảm bảo nước ngấm đều nhưng không tưới quá nhiều để tránh làm ngập rơm.
Bước 6: Treo rổ nấm ở nơi thông thoáng, sạch sẽ. Nên treo rổ cách mặt đất khoảng 8-10cm để đảm bảo sự phát triển tốt nhất cho meo nấm, tránh ẩm ướt từ mặt đất.
Bước 7: Dùng khung tre hoặc lưới để che phủ rổ nấm, giúp giữ ẩm và bảo vệ nấm khỏi ánh sáng trực tiếp.
Bằng cách thực hiện các bước trên, bạn sẽ có thể trồng nấm rơm tại nhà hiệu quả và nhanh chóng thu hoạch được nấm chất lượng cao.
Cách trồng nấm rơm không cần meo
Bước 1: Bắt đầu bằng việc chuẩn bị phôi nấm tại nhà. Bạn cắt nhỏ rơm hoặc rạ thành các đoạn ngắn khoảng 10-15cm để dễ thao tác.
Bước 2: Ngâm rơm đã chặt trong nước vôi trong khoảng 90 phút, sau đó vớt ra và chất thành đống. Sử dụng bạt để che kín rơm, giúp ngăn chặn vi khuẩn xâm nhập.
Bước 3: Ủ rơm trong khoảng 10 ngày. Trong quá trình ủ, cứ 2-3 ngày bạn mở bạt và đảo rơm một lần để đảm bảo độ ẩm và sự phân hủy đồng đều.
Bước 4: Sau khi ủ xong, cho rơm vào túi nilon và nén chặt đến khi rơm cách miệng túi từ 5-7cm. Đây là bước chuẩn bị phôi nấm để nấm phát triển.
Bước 5: Để giúp nấm mọc ra từ túi phôi, bạn rạch từ 5-7 đường chéo dài khoảng 3-4cm trên mỗi túi phôi sau khi quan sát thấy chân nấm bắt đầu xuất hiện dày dưới đáy túi.
Bước 6: Treo túi phôi lên giá ở khu vực thoáng mát, ẩm, khuất gió và ít ánh sáng. Sử dụng bình xịt phun sương để tưới nước nhẹ nhàng, tránh tình trạng úng nước. Sau khoảng 1 tháng, nấm rơm sẽ phát triển và bạn có thể tiến hành thu hoạch.
Cách trồng nấm rơm trong thùng xốp
Bước 1: Bắt đầu bằng cách khử trùng rơm rạ khô. Bạn đun sôi rơm trong nước khoảng 2-3 phút để loại bỏ vi khuẩn. Đồng thời, vệ sinh thùng xốp bằng nước ấm pha xà phòng để khử trùng và sát khuẩn.
Bước 2: Sau khi khử trùng, chất rơm rạ khô vào thùng xốp đã chuẩn bị. Rải đều meo nấm lên trên rơm. Sau đó, đặt thùng xốp ở nơi ít hoặc không có ánh sáng mặt trời trực tiếp và đảm bảo nhiệt độ phù hợp để meo nấm phát triển.
Bước 3: Sau khoảng 2 tuần, quan sát thấy rơm đã phủ đầy những sợi tơ trắng – dấu hiệu cho thấy nấm bắt đầu phát triển. Nếu chưa thấy sợi tơ, kiểm tra kỹ rơm và có thể di chuyển thùng xốp đến nơi tối và mát hơn để tạo điều kiện tốt cho nấm phát triển.
Bước 4: Duy trì môi trường mát mẻ, giữ nhiệt độ dưới 21 độ C và tưới nước đều đặn để duy trì độ ẩm trong thùng. Điều này giúp nấm phát triển nhanh và mạnh.
Bước 5: Sau khoảng 3-4 tuần, nấm sẽ bắt đầu xuất hiện. Lúc này, tiếp tục giữ thùng ở nơi tối và duy trì độ ẩm. Khi nấm đã phát triển đầy đủ và mũ nấm hình thành hoàn chỉnh, bạn có thể tiến hành thu hoạch.
Cách chăm sóc nấm rơm và thời điểm thu hoạch
Cách chăm sóc nấm rơm tại nhà rất quan trọng để đảm bảo nấm phát triển tốt và đạt chất lượng cao.
Cách chăm sóc nấm rơm tại nhà
Chăm sóc nấm rơm tại nhà không quá phức tạp, điều quan trọng là bạn phải duy trì độ ẩm phù hợp để nấm phát triển tốt. Nấm cần cung cấp đủ nước, nhưng không được quá thừa nước để tránh làm hỏng nấm. Nếu thiếu nước, nấm sẽ còi cọc, còn nếu tưới quá nhiều, nấm dễ bị thối.
Để quản lý tốt lượng nước, bạn nên cân nhắc lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc phun sương tự động. Hệ thống này giúp giữ độ ẩm đồng đều, cung cấp nước đúng lượng cần thiết, không làm ảnh hưởng đến mũ nấm.
Hệ thống tưới thông minh còn mang lại nhiều lợi ích như tiết kiệm nước, tăng trọng lượng nấm thu hoạch, giảm thiểu tình trạng nấm bệnh và tiết kiệm công sức chăm sóc. Ngoài ra, bạn cần mở túi nilon mỗi ngày để thoát khí, cung cấp oxy cho nấm. Việc dùng đèn neon chiếu sáng cũng giúp nấm phát triển nhanh hơn.
Cách thu hoạch nấm rơm
Nấm rơm phát triển rất nhanh, chỉ sau 10-14 ngày kể từ khi bắt đầu ủ, bạn đã có thể thu hoạch. Khi thấy nấm có phần đầu búp và hơi nhọn, đây là thời điểm tốt nhất để thu hoạch.
Trước khi thu hoạch, bạn cần ngâm rơm khô qua đêm rồi xếp lên mặt đất để phơi. Sau đó, trộn 1 thìa bột gạo vào 1kg nấm rơm và trải lên lớp rơm đã phơi khô. Để bảo quản, hãy phủ túi nilon đen lên để tránh gió lùa vào.
Trong những ngày nắng nóng kéo dài, mở túi nilon để tạo độ thông thoáng. Nếu độ ẩm thấp, hãy tưới nước để duy trì độ ẩm cần thiết cho nấm phát triển tốt.
Cách hái nấm rất đơn giản, bạn chỉ cần xoay nhẹ để tách nấm ra khỏi mô, lưu ý đừng để lại phần chân nấm vì nó có thể gây thối và ảnh hưởng đến nấm khác. Sau khi thu hoạch, nhớ đắp lại mô cẩn thận để tiếp tục chu kỳ sinh trưởng.
Lưu ý khi trồng nấm rơm tại nhà
Khi trồng nấm rơm tại nhà, quá trình chọn giống meo và nguyên liệu trồng là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự phát triển tối ưu của nấm. Bạn cần lựa chọn meo giống chất lượng, có màu trắng đều, không bị loang lổ hay có dấu hiệu nấm bệnh, và đặc biệt khi ngửi phải có mùi thơm đặc trưng của nấm rơm.
Nguyên liệu trồng nấm, như rơm rạ, cũng cần được chuẩn bị kỹ lưỡng. Rơm phải sạch, không được nhiễm phèn, mặn hay bị thối rữa, mục nát, vì những nguyên liệu kém chất lượng có thể làm giảm chất lượng và sản lượng nấm.
Trước khi sử dụng, bạn nên ngâm rơm qua đêm hoặc ngâm với nước vôi để khử trùng và loại bỏ các tạp chất không tốt. Quá trình tưới nước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm, vì nấm cần độ ẩm cao để phát triển.
Bạn nên sử dụng nước sạch để tưới, tuyệt đối tránh dùng nước phèn, nước mặn hoặc nước bẩn, vì chúng có thể gây tổn hại đến meo nấm, khiến nấm không phát triển. Khi tơ nấm bắt đầu xuất hiện, điều này cho thấy meo nấm đã phát triển và lan tỏa tốt. Lúc này, cần thường xuyên tưới nước để duy trì độ ẩm, giúp nấm phát triển ổn định.
Tuy nhiên, khi nụ nấm đã lớn, bạn nên giảm lượng nước tưới để tránh hiện tượng úng nước. Thời gian tưới thích hợp nhất là vào buổi chiều mát, vì nấm dễ hấp thụ độ ẩm vào khoảng thời gian này, giúp phát triển khỏe mạnh và đạt kích thước tốt nhất.
Nhờ nắm vững cách trồng nấm rơm, bạn không chỉ tận dụng được nguồn nguyên liệu sẵn có mà còn có thể tự tay cung cấp nấm tươi cho gia đình. Việc trồng nấm rơm tại nhà không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo nguồn thực phẩm sạch và an toàn. Hãy thử ngay hôm nay để có những món ăn ngon và bổ dưỡng từ nấm rơm bạn tự trồng!