Hoa Bìm Bìm – Ý nghĩa biểu tượng và cách chăm sóc tại nhà

Hoa bìm bìm, loài hoa tuy nhỏ bé nhưng lại mang trong mình vẻ đẹp ngây ngô, giản dị, gợi nhớ về những kỷ niệm tuổi thơ thân thuộc. Dù tên gọi có phần hài hước, nhưng hoa bìm bìm lại sở hữu sự mộc mạc đầy cuốn hút và ý nghĩa sâu sắc trong đời sống. Hãy cùng tapl.edu.vn khám phá chi tiết về đặc điểm, ý nghĩa biểu tượng và cách chăm sóc hoa bìm bìm tại nhà để thêm phần thú vị cho không gian của bạn.

Giới thiệu về hoa bìm bìm

Hoa bìm bìm, còn gọi là hoa bìm bịp hay hoa triều nhan, là loài dây leo thân thảo, thường phát triển dựa vào cây khác. Trong tiếng Anh, hoa bìm bìm được biết đến với cái tên "Morning Glory." Tên gọi này xuất phát từ việc loài hoa này thường nở vào buổi sáng, khi những cánh hoa bung nở đẹp đẽ như ánh hào quang của bình minh.

Bìm bìm là loài cây ưa ẩm và ưa sáng, phát triển mạnh mẽ vào mùa mưa. Loài hoa này chủ yếu sinh trưởng ở những khu vực có khí hậu nhiệt đới, đặc biệt là châu Mỹ và châu Á. Dù sống trong môi trường khắc nghiệt, bìm bìm vẫn phát triển xanh tốt nhờ khả năng thích nghi mạnh mẽ. 

Hoa bìm bìm có dạng hình chuông, thường mọc thành xim ở kẽ lá, với mỗi xim có từ 1 đến 3 bông hoa. Lá của cây có hình tim, mỏng với cuống lá dài và phủ một lớp lông mịn. Điều đặc biệt là dây leo của bìm bìm luôn quay theo hướng ngược chiều kim đồng hồ, điều này khác biệt so với nhiều loài dây leo khác.

Một đặc tính thú vị khác là sự thay đổi màu sắc của hoa trong ngày. Vào buổi sáng, hoa bìm bìm có màu lam nhạt do quá trình phân giải đường và giảm nồng độ acid trong cánh hoa. Khi trời nắng lên, hoa hấp thụ thêm khí CO2, khiến nồng độ acid tăng lên, làm cho cánh hoa chuyển sang màu hồng hoặc tím. 

Hoa bìm bìm còn được ví như chiếc ô che nắng khi nở vào ban ngày, và khi chiều tà hoặc trời âm u, cánh hoa sẽ cụp lại như chiếc ô đã gấp. Dù hoa bìm bìm rất dễ trồng và không cần chăm sóc quá tỉ mỉ, nhưng chúng có vòng đời rất ngắn, chỉ nở trong một ngày rồi tàn vào buổi tối, tạo nên vẻ đẹp ngắn ngủi nhưng đầy thơ mộng.

Ý nghĩa của hoa bìm bìm

Tại Việt Nam, khi nhắc đến hoa bìm bìm, người ta thường liên tưởng đến câu tục ngữ "giậu đổ bìm leo," với hàm ý tiêu cực, cho rằng loài cây này sống dựa dẫm và lợi dụng các cây khác để phát triển. Chính vì điều này, không ít người có quan niệm xấu về hoa bìm bìm và ít trồng nó làm cảnh.

Ý nghĩa thực sự của loài hoa bìm bìm lại trái ngược với những định kiến đó. Với vẻ ngoài mỏng manh, hoa bìm bìm tượng trưng cho sự hy sinh cao cả, tính khiêm tốn và giản dị, như hình ảnh của những người phụ nữ với lòng bao dung. 

Bên cạnh đó, khả năng thích nghi dễ dàng trong mọi điều kiện môi trường của bìm bìm còn thể hiện ý chí kiên cường và sức sống mãnh liệt. Đây là loài hoa mang biểu tượng của sự bền bỉ, không khuất phục trước khó khăn, luôn vươn lên mạnh mẽ dù trong hoàn cảnh nào.

Sự tích hoa bìm bìm

Ngày xưa, tất cả các loài hoa trong khu rừng dưới trần gian đều mang một màu trắng xám ảm đạm. Trong một khu vườn nọ, có một loài hoa tên là bìm bìm, sống yên bình nhưng không nổi bật giữa vô vàn loài hoa xung quanh. 

Vào một ngày đẹp trời, một nàng tiên xuất hiện, khoác trên mình chiếc váy lộng lẫy với nhiều sắc màu rực rỡ. Nàng tiên tiến đến gần và hỏi bìm bìm: "Bìm bìm ơi! Em có thích chiếc váy đầy sắc màu của chị không?" Bìm bìm ngoan ngoãn trả lời: "Em thích lắm. Chị thật lộng lẫy và rực rỡ trong chiếc váy đẹp tuyệt trần này."

Nàng tiên liền mỉm cười và nói: "Nếu em thích, chị sẽ tặng cho em 5 viên ngọc lấp lánh này. Chỉ cần tung chúng lên, em sẽ có những bông hoa mang đủ sắc màu tuyệt đẹp." Sau khi tặng bìm bìm những viên ngọc, nàng tiên rời đi. 

Một ngày nọ, nàng quay lại thăm khu vườn và ngỡ ngàng khi thấy tất cả các loài hoa xung quanh đều rực rỡ sắc màu, chỉ riêng bìm bìm vẫn giữ nguyên vẻ đơn sắc. Bìm bìm giải thích: "Bạn mướp rất tốt bụng, đã nhường giàn leo cho em. Em cảm thấy biết ơn và không cần thay đổi nữa."

Cảm động trước lòng nhân hậu và sự biết ơn của bìm bìm, nàng tiên đã làm phép, biến bông hoa của bìm bìm thành sắc tím thơ mộng, khác biệt và nổi bật. Từ đó, loài hoa bìm bìm luôn nở ra những bông hoa tím, tượng trưng cho sự giản dị, tình bạn và lòng tốt.

Công dụng của hoa bìm bìm trong đời sống

Hoa bìm bìm không chỉ nổi bật với vẻ đẹp giản dị mà còn có nhiều công dụng hữu ích, ít ai ngờ đến. Loài hoa này mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe, môi trường và đời sống hàng ngày.

Làm mờ nám và duy trì vẻ đẹp cho da 

Trong Đông y, hạt của cây bìm bìm sau khi phơi hoặc sấy khô được gọi là “khiên ngưu tử.” Theo sách “Bản thảo cương mục” của danh y Lý Thời Trân, hạt bìm bìm có khả năng làm mờ nám và trị thâm. Công thức chăm sóc da từ hạt bìm bìm như sau:

• Nghiền hạt bìm bìm thành bột mịn.
• Trộn bột này với lòng trắng trứng gà, sau đó thoa lên mặt và để qua đêm.
• Rửa sạch vào buổi sáng. Thực hiện đều đặn giúp da trở nên mịn màng và đều màu.

Chữa bệnh 

Theo nghiên cứu y học hiện đại, hạt bìm bìm có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý, đặc biệt là thận. Hạt bìm bìm giúp tăng cường chức năng thận, hỗ trợ điều trị phù thận, đồng thời có tác dụng kháng khuẩn, tẩy giun và điều trị các ký sinh trùng. Trong y học cổ truyền, hạt bìm bìm còn được sử dụng để giải độc, thông mật, trục đờm, và chữa các bệnh liên quan đến tiểu tiện, phù thũng, giúp lợi tiểu.

Bảo vệ môi trường 

Hoa bìm bìm còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Loài hoa này có khả năng hấp thụ nhanh các hợp chất như Carbon Dioxide, Chlorine và bụi bẩn, giúp làm sạch không khí và tạo ra không gian sống trong lành.

Dự báo thời tiết 

Hoa bìm bìm còn được biết đến như một "thiên nhiên dự báo thời tiết." Với cánh hoa mỏng manh và khả năng chịu mưa yếu, khi cánh hoa bìm bìm bắt đầu rủ xuống, điều này báo hiệu rằng trời sẽ mưa sau khoảng 15-25 phút. 

Đây là một đặc tính thú vị của loài hoa này và là dấu hiệu tự nhiên dự báo thời tiết tại các vùng nông thôn, tạo nên sự kỳ diệu của thiên nhiên. Hoa bìm bìm không chỉ mang lại vẻ đẹp tươi tắn mà còn giúp ích nhiều cho sức khỏe, môi trường và cả trong cuộc sống hàng ngày.

Cách trồng cây hoa bìm bìm

Bước 1: Gieo trồng

Hoa bìm bìm thường được gieo trồng từ hạt, với thời gian thích hợp là từ tháng 5 đến tháng 6. Do hạt bìm bìm có vỏ dày, bạn nên dùng dao rạch nhẹ xung quanh hạt và ngâm qua đêm trước khi gieo để giúp hạt dễ nảy mầm hơn.

Khi gieo hạt, sử dụng chậu số 3 và gieo hạt vào độ sâu khoảng 2 cm. Hỗn hợp đất trồng nên bao gồm đất Akadama, đất mùn và than mụi rơm, trộn theo tỷ lệ 5:4:1. Sau khi gieo, bạn nên tưới nước đều đặn và đặt chậu ở nơi có nhiều ánh sáng tự nhiên.

Bước 2: Trồng cố định

Khi cây đã mọc được 3 lá, bạn có thể chuyển cây sang chậu lớn hơn, chậu số 5, để cây có không gian phát triển tốt hơn. Hỗn hợp đất vẫn tương tự như trên, nhưng tỷ lệ đất mùn được giảm xuống còn 5:3:1. Lúc này, cần đảm bảo cung cấp đủ ánh sáng và nước để cây sinh trưởng mạnh mẽ.

Bước 3: Ngắt bỏ chồi ngọn

Khi cây đã ra đủ 10 lá, bạn nên kiểm tra các dây leo và nhánh thô để cây phát triển tự nhiên, khỏe mạnh. Đối với những nhánh non yếu, cần ngắt bỏ chồi ngọn để tạo điều kiện cho các nhánh khỏe mạnh phát triển tốt hơn. 

Khi dây leo đã trưởng thành, bạn có thể quấn chúng lên các vị trí như cổng sắt, cột nhà, hoặc mái nhà để tạo thành giàn hoa bìm bìm tự nhiên, giúp không gian thêm phần sinh động và đẹp mắt. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp hoa bìm bìm nở rộ và mang lại không gian sống tươi tắn, đầy nghệ thuật.

Cách chăm sóc cây hoa bìm bìm hiệu quả

Hoa bìm bìm là loài cây phổ biến, thích hợp với khí hậu Việt Nam và có khả năng thích nghi tốt. Việc chăm sóc cây khá đơn giản, bạn chỉ cần chú ý các yếu tố về tưới nước, bón phân, và phòng trừ sâu bệnh để cây phát triển mạnh mẽ.

Tưới nước đúng cách

Bìm bìm có hệ rễ phát triển mạnh, giúp hấp thụ tốt nước và dưỡng chất từ đất. Tuy nhiên, cây vẫn cần được tưới nước đều đặn, đặc biệt khi không có mưa kéo dài. Nếu cây trồng trong chậu, việc tưới nước càng quan trọng hơn. Bạn cần tuân thủ nguyên tắc "đất chưa khô thì không tưới, đã tưới thì tưới đủ lượng" để cây không bị khô héo và phát triển khỏe mạnh.

Bón phân hợp lý

Trong giai đoạn đầu, cây cần được bổ sung phân bón để phát triển. Phân bón nên có hàm lượng đạm và kali cao, tuy nhiên hàm lượng kali cần được điều chỉnh thấp hơn. Vào mùa đông, từ tháng 3 đến tháng 4, đối với cây trồng trong chậu, nên bón phân tổng hợp để hỗ trợ cây phát triển. 

Cắt tỉa cây

Khi cây đã ra 3-4 lá thật, chồi dây leo bắt đầu mọc, lúc này bạn cần bấm ngọn để giúp cây phát triển tốt hơn. Sau khi bấm ngọn lần đầu, các nách lá sẽ mọc thêm dây leo. Chờ cho dây leo ra thêm 3-4 lá nữa, bạn lại tiếp tục bấm ngọn và chỉnh dáng cho cây. 

Cần chú ý không để nước phân hoặc bùn đất dính vào lá cây, tránh tình trạng lá rụng. Khi cây trưởng thành, hoa bìm bìm sẽ ra hoa sau khoảng 1 tháng kể từ khi trồng cố định. Lúc này, bạn có thể tỉa bớt lá để tạo không gian cho nụ hoa phát triển tốt nhất.

Phòng trừ sâu bệnh

Sâu ăn lá là vấn đề phổ biến khi trồng hoa bìm bìm. Bạn có thể sử dụng phương pháp phun thuốc trừ sâu hoặc cắt tỉa cành để hạn chế sự phát triển của sâu. Cần kiểm soát lượng nước tưới để tránh tình trạng cây bị ngập úng, gây thối rễ. 

Một số lưu ý khi chăm sóc hoa bìm bìm

Để hoa bìm bìm phát triển tốt và nở hoa rực rỡ, bạn cần chú ý đến một số yếu tố quan trọng sau:

Trong quá trình chăm sóc, bạn nên chủ động ngắt bỏ các chồi ngọn ở nhánh non để tập trung chất dinh dưỡng cho cây, giúp các chồi chính phát triển nhanh hơn và cho ra hoa sớm hơn.

Khi thân cây bắt đầu leo, hãy cố định nó bằng cách cho cây bám vào cổng sắt, cột nhà, mái hiên hoặc hàng rào. Việc này giúp bảo vệ thân cây khỏi bị gãy đổ và hỗ trợ quá trình phát triển của cây.

Gieo hạt trong thùng xốp là một lựa chọn tốt, vì bạn có thể dễ dàng điều chỉnh ánh sáng và môi trường cho cây phát triển. Sau khi cây lớn, hãy đặt cây ở nơi thoáng mát, có che chắn để tránh ảnh hưởng của mưa gió.

Khi cây con phát triển và có khoảng 3-5 lá, bạn nên tách cây ra và trồng ở chậu lớn hoặc khu vực có nhiều đất để rễ cây có không gian phát triển. Đối với cây trồng ở hiên nhà, nên đắp gốc cao để tránh tình trạng ngập úng khi trời mưa, giúp hoa phát triển khỏe mạnh và không bị tổn hại.

Mua hạt giống và cây hoa bìm bìm ở đâu?

Hạt giống và cây bìm bìm hiện rất phổ biến trên thị trường. Bạn có thể mua chúng tại các cửa hàng cây cảnh, vườn ươm hoặc các địa chỉ chuyên cung cấp giống cây trồng. Ngoài ra, bạn có thể tìm mua trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada hoặc Facebook.

Hoa bìm bìm không chỉ mang vẻ đẹp giản dị mà còn chứa đựng những ý nghĩa biểu tượng sâu sắc về sự kiên cường và sự tinh tế của cuộc sống. Việc trồng và chăm sóc loài hoa này tại nhà không quá phức tạp, chỉ cần một chút kiên nhẫn và tình yêu với thiên nhiên, bạn sẽ có thể tận hưởng không gian rực rỡ và tươi mát mà hoa bìm bìm mang lại. Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức hữu ích về hoa bìm bìm và cách chăm sóc hiệu quả.