Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh

Bạch hoa xà thiệt thảo, với tên khoa học là Hedyotis diffusa, là một loại thảo dược quý trong y học cổ truyền, được biết đến với nhiều công dụng chữa bệnh hiệu quả. Loài cây này thường mọc hoang dại ở nhiều vùng miền, nổi bật với những đặc điểm nhận diện dễ dàng như thân mềm, lá xanh và hoa trắng nhỏ. 

Cây bạch hoa xà thiệt thảo có đặc điểm gì?

Cây bạch hoa xà thiệt thảo, còn được biết đến với tên gọi an điền bò, có tên khoa học là Hedyotis diffusa Willd, thuộc họ Rubiaceae (họ Cà phê). Cây này có những đặc điểm nhận dạng như sau:

Cây thuộc loại thảo mọc bò, có chiều dài khoảng 20 – 25 cm, với thân vuông màu nâu nhạt và cành lá dày đặc. Lá cây mọc đối nhau, có hình mác thuôn dài từ 1 đến 3,5 cm và rộng từ 1 đến 3 cm. Cả hai đầu lá nhọn, mặt trên lá nhẵn hoặc hơi nháp, trong khi mặt dưới có màu xám nhạt, gân giữa nổi bật và các lá kèm có răng nhỏ ở đầu.

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 1

Hoa của cây có màu trắng, hiếm khi có màu hồng, mọc đơn lẻ hoặc theo đôi ở kẽ lá và có cuống. Lá đài có hình mác, ống tràng dài khoảng 1,5 mm, bầu hoa có hai ô chứa nhiều noãn, đầu nhụy chia làm hai phần.

Cây bạch hoa xà thiệt thảo dễ bị nhầm lẫn với một số loại cây khác như cây lưỡi rắn, cây xương cá, và cây an điền (Oldenlandia corymbosa L., Hedyotis corymbosa (L.) Lamk.) thuộc cùng họ.

Bộ phận sử dụng: Toàn bộ cây, thường được thu hái vào mùa hè và mùa thu, sau đó được rửa sạch và phơi hoặc sấy khô.

Khu vực phân bố: Chi Hedyotis L. chủ yếu gồm các loại cây thảo, có tuổi thọ từ một năm đến nhiều năm. Một số loài trong chi này là cây bụi nhỏ, với cành vươn dài, có thể bò hoặc leo lên các giá thể. Chúng phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, đặc biệt là khu vực nhiệt đới châu Á, nơi tập trung nhiều loài nhất.

Tại Việt Nam, có khoảng 60 loài thuộc chi Hedyotis L., trong đó bạch hoa xà thiệt thảo là loài phổ biến nhất, thường thấy nhiều hơn ở các tỉnh trung du Bắc Bộ và ven biển miền Trung so với các tỉnh khác.

Cây cũng phân bố ở nhiều quốc gia khác như Sri Lanka, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia và vùng phía nam Trung Quốc. Bạch hoa xà thiệt thảo là loại cây ưa sáng và ẩm, thường mọc rải rác hoặc thành từng đám ở ven đường, trong vườn, đặc biệt là ở những gò đất cao và ruộng màu ở vùng trung du. 

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 2

Hàng năm, cây con phát triển nhanh từ hạt, sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ vào mùa hè, sau khi ra hoa quả, cây sẽ tàn lụi vào giữa mùa thu. Hạt của cây bạch hoa xà thiệt thảo có thể tồn tại từ 5 - 6 tháng trong mùa đông và thường chỉ nảy mầm vào gần cuối mùa xuân năm sau.

Cây bạch hoa xà thiệt thảo trong tự nhiên phát triển khá phong phú, tuy nhiên, để có nguồn nguyên liệu thuốc bền vững, việc trồng cây là cần thiết. Cây có thể được gieo trồng bằng hạt vào mùa xuân hoặc đầu hè và có thể thu hoạch sau 3 - 4 tháng.

Về thành phần hóa học, cây bạch hoa xà thiệt thảo chứa các osid như scandosid methyl ester, asperulosid, methyl ester, 6.0.p coumaroyl scandosid, 6.0. feruscandosid methyl ester, 6.0. p.coumaroylscarđosid methyl ester, các acid asperulosidic, oleanolic, deacetyl–asperulosidic, p.coumaric, p.sitosterol, stigmasterol, và sitosterol – o – glucose.

Tác dụng của cây bạch hoa xà thiệt thảo

Cây bạch hoa xà thiệt thảo, còn được gọi là an điền bò, không chỉ nổi bật với những đặc điểm sinh học độc đáo mà còn được biết đến với nhiều tác dụng dược lý quý giá

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 3

Tác dụng dược lý

Theo nghiên cứu của y học hiện đại, bạch hoa xà thiệt thảo có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư lympho, bạch cầu hạt và bạch cầu đơn nhân. 

Bạch hoa xà thiệt thảo cũng có thể ngăn chặn hiện tượng đột biến do aflatoxin B1 gây ra, đặc biệt khi thực hiện thí nghiệm với chủng vi khuẩn Salmonella typhimurium TA 100. Bên cạnh đó, cây còn hỗ trợ điều hòa hệ miễn dịch và có tác dụng chống viêm nhờ vào khả năng thực bào của hệ thống lưới nội mô của tế bào bạch cầu.

Theo y học cổ truyền

Trong y học cổ truyền, bạch hoa xà thiệt thảo được mô tả có vị ngọt, đắng, tính hàn, và quy vào các kinh như vị, đại trường, tiểu trường. Cây có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi thấp, tán ứ và chống u. Dưới đây là một số công dụng nổi bật của cây:

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 4

Từ thời Tuệ Tĩnh, cây đã được sử dụng để điều trị các trường hợp bị rắn cắn và bệnh sởi đậu ở Việt Nam.

Tại Trung Quốc, bạch hoa xà thiệt thảo được dùng để trị viêm, hen suyễn, phế nhiệt, viêm amidan, viêm họng, viêm đường tiết niệu và viêm vùng chậu. Dược liệu cũng được giã nát và đắp ngoài để điều trị vết thương, côn trùng đốt, rắn cắn, cũng như đau lưng và đau khớp. Thêm vào đó, cây cũng có thể được dùng trong điều trị bổ trợ cho các loại ung thư như ung thư dạ dày, trực tràng và gan ở giai đoạn đầu.

Ở Ấn Độ, bạch hoa xà thiệt thảo được sử dụng để điều trị sốt, các bệnh liên quan đến gan mật, vàng da và lậu. Liều dùng khuyến cáo là từ 15 – 60g mỗi ngày, sắc uống.

Lưu ý: Cần thận trọng khi sử dụng cho phụ nữ mang thai.

Các bài thuốc chữa bệnh từ bạch hoa xà thiệt thảo

Cây bạch hoa xà thiệt thảo, với tên khoa học là Hedyotis diffusa, là một loại thảo dược quý, thường được sử dụng trong y học cổ truyền và hiện đại. Cây này có thể được sử dụng dưới dạng thuốc sắc, có thể là tươi hoặc đã được phơi khô. Khi sử dụng dược liệu khô, liều lượng khuyến cáo có thể lên đến 60g, tương đương với khoảng 250g dược liệu tươi. 

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 5

Ngoài ra, đối với những trường hợp dùng thuốc bạch hoa xà thiệt thảo bên ngoài, không có giới hạn cụ thể về liều lượng. Cây bạch hoa xà thiệt thảo được biết đến với nhiều tác dụng điều trị hiệu quả. Ở Việt Nam, cây thường được sử dụng để chữa các bệnh lý như rắn cắn, viêm nhiễm, và các vấn đề liên quan đến đường hô hấp như viêm họng, hen suyễn, và viêm phế quản. 

Những công dụng này có được nhờ vào khả năng thanh nhiệt, giải độc và chống viêm của cây. Ngoài việc được sử dụng trong nước, bạch hoa xà thiệt thảo cũng đã được nghiên cứu và ứng dụng ở nhiều quốc gia khác. 

Cây bạch hoa xà thiệt thảo, với nhiều công dụng trong y học, được sử dụng rộng rãi trong việc điều trị một số bệnh lý cụ thể. Dưới đây là một số bài thuốc tiêu biểu mà cây này thường được áp dụng:

Điều trị viêm thận cấp có phù và albumin niệu: Để hỗ trợ điều trị tình trạng này, có thể kết hợp bạch hoa xà thiệt thảo với một số loại thảo dược khác. Cụ thể, dùng 15g bạch hoa xà thiệt thảo, 15g xa tiền thảo, 9g sơn chi tử, 30g mao cân và 6g tô diệp. Tất cả các thành phần này được sắc với nước và uống đều đặn để đạt hiệu quả.

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 6

Chữa viêm ống mật và sỏi mật: Trong trường hợp viêm ống mật hoặc có sỏi mật, một bài thuốc hiệu quả có thể được tạo ra từ sự kết hợp của 30g bạch hoa xà thiệt thảo, 30g nhân trần và 30g kim tiền thảo. Sắc các nguyên liệu này cùng nước và uống sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe của người bệnh.

Điều trị mụn nhọt và sưng đau vết thương: Đối với các tình trạng như mụn nhọt hoặc sưng tấy ở vết thương, người dùng có thể sắc 30 – 60g bạch hoa xà thiệt thảo, tương đương với 125 – 250g dược liệu tươi, để uống hàng ngày nhằm giảm sưng và cải thiện vết thương.

Hỗ trợ trẻ em bị sốt, co giật và khó ngủ: Đối với trẻ em gặp phải tình trạng sốt cao, co giật hay khó ngủ, có thể giã nát bạch hoa xà thiệt thảo tươi, vắt lấy nước và cho trẻ uống 2 - 3 lần mỗi ngày, với liều lượng mỗi lần khoảng một thìa canh. Phương pháp này giúp hạ sốt và an thần cho trẻ.

Thuốc tiêm bạch hoa xà thiệt thảo: Một dạng bào chế khác của bạch hoa xà thiệt thảo là thuốc tiêm. Thuốc được đóng trong ống 2ml với dung dịch màu vàng thẫm, thường được tiêm bắp 2 - 4ml/lần, 2 lần mỗi ngày. Phương pháp này có tác dụng chữa các bệnh viêm đường hô hấp trên, viêm amidan, viêm phổi, viêm ruột thừa, viêm túi mật và hỗ trợ điều trị ung thư.

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 7

Mặc dù bạch hoa xà thiệt thảo có nhiều tác dụng tích cực, nhưng không phải ai cũng phù hợp để sử dụng loại thảo dược này. Một số tình trạng sức khỏe có thể không thích hợp với việc sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo. 

Do đó, người bệnh nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc thầy thuốc Đông y trước khi bắt đầu sử dụng để đảm bảo an toàn và nâng cao hiệu quả điều trị. Việc tuân thủ hướng dẫn và liều lượng sử dụng sẽ giúp phát huy tối đa tác dụng của dược liệu này trong việc hỗ trợ sức khỏe.

Lưu ý khi sử dụng cây bạch hoa xà thiệt thảo

Khi sử dụng cây bạch hoa xà thiệt thảo, có một số điểm cần lưu ý để đảm bảo an toàn và hiệu quả:

Chống chỉ định: Cây bạch hoa xà thiệt thảo không nên được sử dụng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Ngoài ra, loại thảo dược này có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc tránh thai ở những phụ nữ đang sử dụng phương pháp này.

Thận trọng trong sử dụng: Dù là một loại dược liệu phổ biến và có nguồn gốc tự nhiên,bạch hoa xà thiệt thảo vẫn có các chỉ định, chống chỉ định và có thể gây ra tác dụng phụ. Do đó, người sử dụng không nên tự ý dùng hoặc chỉ dựa vào những bài thuốc truyền miệng.

Khám phá cách sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo để chữa bệnh 8

Tham khảo ý kiến chuyên gia: Để đảm bảo an toàn, người dùng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các chuyên gia y tế trước khi sử dụng bạch hoa xà thiệt thảo. Điều này giúp người dùng hiểu rõ tình trạng sức khỏe của mình và nhận được những lời khuyên phù hợp.

Bạch hoa xà thiệt thảo là một loại thảo dược quý giá với nhiều công dụng trong việc hỗ trợ điều trị và nâng cao sức khỏe. Với các thành phần dinh dưỡng phong phú và tính chất chữa bệnh nổi bật, bạch hoa xà thiệt thảo xứng đáng được đưa vào danh sách những loại cây thuốc quý trong mỗi gia đình.