Cách trồng hẹ hiệu quả, cho năng suất cao
Cách trồng hẹ là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện, giúp bạn có nguồn rau sạch hàng ngày. Hẹ là loại rau gia vị thơm ngon, giàu dinh dưỡng, dễ chăm sóc và phát triển nhanh chóng. Bằng việc áp dụng đúng kỹ thuật từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất đến chăm sóc, bạn có thể tự tay trồng những cây hẹ tươi tốt mà không cần nhiều diện tích.
Những điều cần biết về cây hẹ
Cây hẹ (tên khoa học Allium Odorum) là một loại cây thuộc họ hành tỏi, được biết đến như một loại rau gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày. Cây hẹ là loài thân thảo thấp, có chiều cao trung bình từ 20-25cm, với hệ rễ chùm phát triển mạnh. Mỗi thân hẹ thường có 4-5 lá, hình mũi kim ở đầu và hơi tròn, lá dày và có màu xanh tươi đặc trưng.
Hoa hẹ có màu trắng, mọc từ gốc giả hành dưới đất, hình tam giác, nở vào mùa hoa khoảng tháng 6-8 hàng năm. Hẹ sau khi ra hoa sẽ cho quả nhỏ (3-4cm) chứa hạt màu đen, và toàn bộ cây hẹ đều có thể được sử dụng trong chế biến ẩm thực.
Hiện nay, có hai loại hẹ phổ biến:
- Hẹ lá to: Lá dày, dài và cứng, trông giống hành lá, được trồng nhiều với quy mô lớn để sản xuất.
- Hẹ lá mảnh: Loại lá nhỏ, tuy không đạt năng suất cao như hẹ lá to, nhưng được ưa chuộng nhờ hương vị thơm ngon, thích hợp để trồng tại nhà.
Những điều cần biết về cây hẹ
Chuẩn bị trước khi trồng hẹ
Chọn giống hẹ
Trồng hẹ bằng hạt: Nên mua hạt giống từ các cửa hàng uy tín và kiểm tra kỹ hạn sử dụng để đảm bảo hạt giống còn chất lượng. Trồng hẹ từ hạt thường mất thời gian nảy mầm hơn, nhưng sẽ giúp cây phát triển đồng đều.
Trồng hẹ bằng bụi (gốc củ): Bạn có thể xin hoặc mua vài bụi hẹ từ người quen. Để trồng, hãy tỉa bỏ các lá vàng úa, cắt bỏ rễ hỏng và cắt ngang thân-lá, sao cho còn lại khoảng 5-7 cm từ gốc. Cách trồng bằng bụi thường dễ và nhanh hơn, cây phát triển mạnh mẽ ngay từ giai đoạn đầu.
Chọn chậu trồng hẹ
Chậu trồng: Có thể tận dụng khay nhựa, thùng xốp, xô hoặc chậu nhựa trong nhà. Điều quan trọng là chậu cần có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng, làm thối rễ cây.
Kích thước chậu: Đối với việc trồng hẹ để sử dụng trong gia đình, bạn không cần chậu quá lớn. Tuy nhiên, nếu trồng với số lượng lớn hơn, cần chọn chậu có kích thước đủ lớn để cây có không gian phát triển.
Chuẩn bị đất trồng hẹ
Sử dụng đất sạch hữu cơ: Đất sạch hữu cơ như SFARM là lựa chọn tốt cho việc trồng hẹ tại nhà. Loại đất này được phối trộn từ các thành phần hữu cơ tự nhiên và đã qua ủ vi sinh, phù hợp cho rau củ trồng chậu, giúp cây phát triển khỏe mạnh mà không cần bón thêm phân nhiều lần.
Tự phối trộn đất trồng: Nếu bạn có nguyên liệu tại nhà, có thể tự phối trộn đất theo công thức cơ bản sau:
- 5 phần đất thịt
- 3 phần giá thể SFARM (trấu hun, viên đất nung, xơ dừa)
- 2 phần phân hữu cơ (phân trùn quế hoặc phân chuồng hoai mục)
Công thức này giúp đảm bảo đất trồng hẹ giữ được độ ẩm và dinh dưỡng cần thiết để cây phát triển nhanh chóng.
Xem thêm: 6 Cách trồng hành lá đơn giản, xanh tốt chỉ sau 20 ngày
Chuẩn bị trước khi trồng hẹ
Cách trồng hẹ
Cách trồng hẹ tại nhà là phương pháp đơn giản và dễ thực hiện, giúp bạn có nguồn rau gia vị sạch, tươi ngon.
Cách trồng hẹ bằng thân
Bước 1: Chuẩn bị thân hẹ giống
Chọn nhánh củ khỏe mạnh: Lựa chọn những nhánh hẹ có củ chắc, không bị sâu bệnh hay hư hại. Nhánh hẹ phải có màu sắc tươi sáng và không bị dập nát để đảm bảo khả năng nảy mầm.
Sơ chế nhánh hẹ: Cắt bỏ phần lá già, hư hỏng và để lại phần thân và củ tươi khỏe mạnh để trồng. Đây là phần sẽ phát triển thành cây mới sau khi trồng.
Bước 2: Chuẩn bị đất trồng
Làm đất tơi xốp: Đất trồng hẹ cần tơi xốp, thông thoáng và thoát nước tốt. Bạn có thể sử dụng đất sạch hữu cơ trộn thêm phân hữu cơ hoặc phân chuồng hoai mục để cung cấp dinh dưỡng cho cây.
Chuẩn bị dụng cụ trồng: Bạn có thể sử dụng khay nhựa, thùng xốp hoặc chậu có lỗ thoát nước để tránh tình trạng ngập úng. Đảm bảo đất có độ sâu vừa phải để củ hẹ có không gian phát triển.
Bước 3: Trồng hẹ bằng thân
Trồng từng nhánh hẹ: Đặt từng nhánh hẹ vào đất với khoảng cách 8-10cm giữa các nhánh. Điều này giúp cây có không gian phát triển và không bị chen lấn.
Lấp đất và nén chặt: Lấp đất vừa đủ để phủ kín củ hẹ, dùng tay ấn nhẹ đất để nhánh hẹ đứng vững. Việc nén chặt đất giúp cây không bị lung lay trong quá trình phát triển.
Phủ rơm rạ mục: Sau khi trồng, bạn có thể phủ một lớp rơm rạ mục lên bề mặt đất để giữ ẩm và giúp đất không bị nứt nẻ.
Bước 4: Tưới nước và chăm sóc
Tưới nước đều đặn: Sau khi trồng, tưới nước nhẹ nhàng để giữ độ ẩm cho đất. Tưới nước đều đặn mỗi ngày để đảm bảo đất luôn ẩm nhưng không bị ngập úng.
Theo dõi mầm mọc: Sau khoảng 5-7 ngày, nhánh hẹ sẽ bắt đầu mọc mầm và phát triển thành cây con. Tiếp tục tưới nước và chăm sóc cho đến khi cây hẹ phát triển mạnh mẽ.
Cách trồng hẹ bằng thân
Cách trồng hẹ bằng hạt
Bước 1: Xử lý hạt giống trước khi gieo
Ngâm hạt giống: Ngâm hạt hẹ vào nước ấm ở nhiệt độ khoảng 35-37 độ C, hoặc có thể pha nước theo tỉ lệ 2 phần nước sôi + 3 phần nước lạnh. Thời gian ngâm hạt kéo dài từ 4-5 giờ để làm mềm vỏ hạt và kích thích quá trình nảy mầm.
Để ráo hạt: Sau khi ngâm, vớt hạt ra và để ráo trước khi tiến hành gieo. Việc này giúp hạt không bị ngập úng và đảm bảo sự thông thoáng cho hạt nảy mầm.
Bước 2: Gieo hạt hẹ
Chuẩn bị đất: Đất trồng hẹ cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Bạn có thể sử dụng đất sạch hữu cơ hoặc trộn đất thịt với phân hữu cơ như phân trùn quế hoặc phân chuồng hoai mục để tăng cường dinh dưỡng.
Gieo hạt: Rải đều hạt hẹ lên bề mặt đất đã chuẩn bị sẵn, không nên rải quá dày để đảm bảo không gian cho cây phát triển.
Phủ lớp đất mỏng: Sau khi gieo hạt, rải một lớp đất mỏng lên bề mặt để che phủ hạt, đảm bảo hạt tiếp xúc tốt với đất và không bị gió cuốn đi.
Phủ rơm rạ: Phủ một lớp rơm rạ mỏng lên bề mặt đất để giữ ẩm cho hạt trong quá trình nảy mầm.
Bước 3: Tưới nước và chăm sóc cây hẹ non
Tưới nước đều đặn: Sau khi gieo, tưới nước nhẹ nhàng bằng bình phun sương hoặc vòi phun nhẹ để giữ độ ẩm cho đất. Tưới nước đều đặn hàng ngày, đặc biệt trong giai đoạn hạt nảy mầm.
Bón phân thúc sau 5-10 ngày: Khi cây hẹ đã nảy mầm và phát triển từ 5-10 ngày, bạn có thể bón thêm phân urê để cung cấp dinh dưỡng cho cây non, giúp cây phát triển nhanh và khỏe mạnh.
Bước 4: Nhổ cây hẹ con để trồng
Khi cây cao 10-15cm: Khi cây hẹ đạt chiều cao từ 10-15cm, nhổ cây con nhẹ nhàng, giữ nguyên bầu đất quanh rễ để không làm tổn thương rễ cây.
Di chuyển cây để trồng: Nhổ cây con và trồng ra chậu hoặc đất vườn theo hàng với khoảng cách giữa các cây từ 8-10cm. Sau khi trồng, tiếp tục tưới nước và chăm sóc để cây hẹ phát triển tốt.
Xem thêm: Cách trồng ngò gai xanh tốt, không lo sâu bệnh
Cách trồng hẹ bằng hạt
Chăm sóc hẹ sau khi trồng
Ánh sáng cho rau hẹ
Khi mới trồng: Đặt chậu hẹ trong khu vực có bóng mát hoặc che chắn bằng lưới đen trong 10 ngày đầu tiên để cây ổn định. Việc này giúp cây không bị cháy nắng và có thời gian phát triển hệ rễ.
Sau 10 ngày: Khi cây đã phát triển ổn định, có thể cho cây tiếp xúc với ánh sáng nhẹ từ 6-10 giờ sáng để cây hẹ quang hợp và trao đổi chất tốt hơn. Tránh để cây dưới ánh nắng gắt vào buổi trưa.
Tưới nước cho rau hẹ
Rau hẹ có khả năng chịu hạn khá tốt, nhưng vẫn cần cung cấp đủ nước để cây phát triển:
Giai đoạn đầu: Trong giai đoạn mới trồng, cần tưới nước 3 lần/ngày để đảm bảo cây có đủ độ ẩm. Tưới nhẹ nhàng để đất không bị úng.
Sau khi cây bén rễ: Khi cây đã bén rễ và phát triển, có thể giảm lượng nước tưới xuống còn 2 lần/ngày. Không nên tưới vào buổi trưa để tránh làm sốc nhiệt cho cây và gây thối rễ.
Làm cỏ và vun gốc
Làm cỏ và vun gốc giúp đất tơi xốp, cung cấp không gian cho cây hẹ phát triển và ngăn ngừa sâu bệnh:
Làm cỏ thường xuyên: Quan sát và nhổ bỏ cỏ dại thường xuyên để tránh cỏ cạnh tranh dinh dưỡng với cây hẹ.
Vun gốc: Sau mỗi lần làm cỏ, cần vun gốc để đảm bảo đất tơi xốp, giúp cây hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.
Tỉa cây khi cần thiết: Nếu cây trồng quá dày, cần tỉa bớt những cây yếu hoặc trồng dặm vào những chỗ còn thưa để đảm bảo cây hẹ phát triển đều.
Chăm sóc hẹ sau khi trồng
Bón phân cho rau hẹ
Sử dụng phân hữu cơ: Rau hẹ rất thích hợp với phân chuồng đã hoai mục hoặc phân trùn quế. Bạn có thể bón phân với liều lượng 25-30g/10m² để cung cấp đủ dưỡng chất cho cây.
Kết hợp phân vô cơ: Kết hợp phân vô cơ NPK 15-15-15 với lượng 3-4g/m² để bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cây.
Thời điểm bón phân: Nên bón phân vào sáng sớm hoặc chiều mát để cây dễ hấp thụ. Trước khi bón, hãy tưới ẩm đất để phân hòa tan và thấm sâu vào đất.
Thu hoạch và giữ giống rau hẹ
Thu hoạch lá hẹ: Sau khoảng 55-60 ngày kể từ khi trồng, có thể tiến hành thu hoạch lá hẹ. Bạn có thể thu hoạch toàn bộ hoặc tỉa lá từ từ để sử dụng dần. Khi thu hoạch, dùng kéo hoặc dao cắt ngang thân hẹ, cách gốc 2-3cm.
Giữ giống bằng gốc củ: Sau khi thu hoạch, bạn có thể để lại gốc củ và bón thêm phân lân, tro bếp để củ phát triển to và chắc. Để làm giống, nhổ cả gốc cây, buộc lá thành túm và hong khô trong bóng râm, sau đó phơi nắng vài giờ rồi bảo quản.
Giữ giống bằng hạt: Nếu muốn để giống bằng hạt, bạn có thể để rau hẹ ra hoa và kết trái. Sau khi trái chín, chà nhẹ để lấy hạt, phơi khô và bảo quản hạt giống cho vụ sau.
Với những hướng dẫn chi tiết về cách trồng hẹ, bạn có thể dễ dàng trồng và chăm sóc loại rau này để cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho gia đình. Chỉ cần thực hiện đúng kỹ thuật, chăm sóc đều đặn và theo dõi sự phát triển của cây, bạn sẽ thu hoạch được những cây hẹ tươi ngon, giàu dinh dưỡng một cách nhanh chóng và hiệu quả.