Cách trồng mía hiệu quả cho năng suất cao từ chuyên gia
Cách trồng mía hiệu quả là yếu tố quan trọng giúp nông dân thu hoạch sản lượng cao và đạt được chất lượng tốt. Từ việc chọn giống mía, chuẩn bị đất, đến kỹ thuật chăm sóc, mỗi bước đều cần sự tỉ mỉ và kinh nghiệm. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn cách trồng mía từ A đến Z, giúp cây mía phát triển nhanh chóng và cho năng suất cao nhất.
Những điều cần biết về mía
Mía - Cây trồng kinh tế cao, phát triển bền vững cho nhiều địa phương
Cây mía từ lâu đã được xem là một cây trồng chủ lực tại nhiều vùng, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế địa phương, xóa đói giảm nghèo. Nhờ vào khả năng thích ứng tốt với nhiều loại đất và khí hậu, mía trở thành cây trồng dễ canh tác, mang lại giá trị kinh tế cao.
Tuy nhiên, để đạt năng suất tốt, đất trồng mía cần có tầng canh tác sâu, độ ẩm cao và khả năng thoát nước tốt.
Ở vùng đồi núi, bà con cần thiết kế đường đồng mức để giúp đất trồng ổn định, trong khi ở những vùng trũng như Đồng bằng sông Cửu Long, việc lên liếp và đào rãnh thoát nước là rất cần thiết để bảo vệ cây mía khỏi ngập úng.
Những điều cần biết về mía
Thời vụ trồng mía theo từng vùng miền
Miền Bắc: Trồng vụ đông xuân từ tháng 11 đến tháng 3, thu hoạch vào vụ thu từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau.
Tây Nguyên: Vụ trồng mía bắt đầu vào mùa mưa từ tháng 4 đến tháng 6, nếu có thể tưới chủ động, có thể trồng từ tháng 11 đến tháng 3.
Đông Nam Bộ: Bắt đầu trồng từ tháng 5-6, thu hoạch vào tháng 3-4 năm sau. Vụ cuối mùa mưa trồng từ tháng 10-11 và thu hoạch vào tháng 8-9 năm sau.
Tây Nam Bộ: Với mùa mưa kéo dài, vụ trồng mía chính bắt đầu từ tháng 4-6, thu hoạch từ tháng 1-3 năm sau.
Phương pháp nhân giống mía
Cách nhân giống mía chủ yếu có hai phương pháp chính: nhân giống bằng hom ngọn và nhân giống bằng hom thân. Nhân giống bằng hom ngọn có ưu điểm là khả năng nảy mầm cao, nhưng cây con thường yếu và dễ bị sâu bệnh tấn công.
Để khắc phục vấn đề này, nhiều nông dân chọn sử dụng thêm hom thân để nhân giống, giúp cây phát triển khỏe mạnh hơn. Khi chọn hom giống, tốt nhất bà con nên chọn những cây mía từ 6-8 tháng tuổi, không có dấu hiệu sâu bệnh và không quá cao.
Hom mía cần có từ 2-3 mắt mầm và được cắt hai đầu bằng dao sắc. Điều quan trọng là đánh dấu rõ ràng phần đầu và phần ngọn để tránh nhầm lẫn khi trồng. Sau đó, hom giống sẽ được xử lý và trồng theo phương pháp truyền thống.
Chuẩn bị trước khi trồng mía
Chuẩn bị đất trước khi trồng mía là một bước quan trọng để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh và đạt năng suất cao.
Chọn đất trồng mía
Cây mía có khả năng thích nghi tốt với nhiều loại đất, tuy nhiên, để đạt năng suất tối ưu, nên chọn đất có độ dốc dưới 10°. Đất cần có tầng canh tác sâu, tơi xốp, giàu dinh dưỡng, pH trung tính và khả năng thoát nước tốt. Đặc biệt, đất không nên bị ngập úng hoặc bị ảnh hưởng bởi phèn, vì điều này sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển của cây mía.
Làm đất trồng mía
Đất bãi và đất ruộng
Tiến hành cày sâu từ 30-35 cm và bừa từ 2-3 lần để làm tơi đất. Rạch hàng sâu từ 25-30 cm. Bà con có thể áp dụng quy trình cày ba chảo từ 1-2 lần kết hợp với bừa từ 1-2 lần và cày 7 chảo từ 2-3 lần.
Độ sâu cày phải đạt trên 30cm, sử dụng máy móc có công suất lớn để đảm bảo hiệu quả. Hướng cày sau phải vuông góc với hướng cày trước để tránh việc lõi đất bị nén quá mức.
Đất đồi
Cần thiết kế hàng trồng mía theo đường đồng mức để tránh xói mòn đất và giữ độ ẩm. Nếu có điều kiện, nên áp dụng phương pháp cày không lật với độ sâu từ 40-50 cm. Cày đất trước khi trồng từ 40-60 ngày để đất có thời gian phơi ải và tiêu diệt mầm bệnh.
Đất trũng
Ở những vùng đồng bằng, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long, việc lên liếp là rất quan trọng. Liếp nên rộng từ 6-20m, cao từ 25-35 cm, với rãnh trồng sâu từ 20-25 cm.
Đáy rãnh cần phủ một lớp đất tơi xốp dày 5-10 cm để đảm bảo cây mía phát triển mạnh. Nếu đất bị nhiễm phèn, liếp nên thu hẹp lại với độ rộng khoảng 4,5-5,0 m và cao 25-35 cm.
Xem thêm: Cách trồng dừa xiêm lùn cho quả ngọt, năng suất cao
Công nghệ cày sâu không lật
Công nghệ cày sâu không lật là giải pháp hiện đại giúp giữ độ ẩm tốt cho đất, hạn chế việc đất bị nén chặt. Bà con có thể áp dụng phương pháp này với các ưu điểm nổi bật như:
Cày rất sâu: Độ sâu cày có thể lớn hơn 35 cm, không lật đất lên bề mặt, giúp duy trì độ ẩm tự nhiên cho đất. Bừa quay trục đứng: Làm tơi đất ở độ sâu 10-15 cm, giúp đất tơi xốp mà không cần nhiều lượt bừa, hạn chế nén đất.
Chuẩn bị trước khi trồng mía
Cách trồng mía hiệu quả
Bước 1: Chuẩn bị giống mía
Tuổi của mía giống: Nên chọn mía có độ tuổi từ 6-8 tháng, đây là giai đoạn cây đạt độ trưởng thành lý tưởng để nhân giống.
Loại mía: Mía tơ hoặc mía gốc 1 là lựa chọn tốt nhất, vì đây là những giống mía có sức sinh trưởng mạnh. Độ thuần của mía: Cần đảm bảo giống mía có độ thuần trên 98%, tức không lai tạp.
Sức khỏe cây mía: Cây mía phải phát triển khỏe mạnh, không bị sâu bệnh hay cằn cỗi. Tỉ lệ cây bị chồi nách hoặc đổ ngã không nên vượt quá 10%.
Yêu cầu của hom giống: Hom mía phải có từ 2-3 mắt mầm và không nhiễm sâu bệnh. Chọn hom từ những cây mía khỏe mạnh, không bị các bệnh như bệnh than, thối đỏ hoặc nhiễm vi khuẩn, nấm bệnh.
Bước 2: Mật độ trồng mía
Số lượng hom giống: Lượng hom giống cần cho mỗi hecta dao động từ 35.000 – 40.000 hom (mỗi hom có 3-5 mắt), tương đương khoảng 8-10 tấn giống.
Khoảng cách hàng: Canh tác thủ công: Khoảng cách giữa các hàng đơn từ 0,8-1,2 m. Canh tác bằng máy: Sử dụng hàng kép với khoảng cách 1,2-1,8m x 0,6-0,4m.
Bước 3: Trồng mía
Trồng chính vụ:
Đặt hom mía theo rãnh với khoảng cách hàng đơn là 1m hoặc hàng kép là 1,4m. Phủ đất lên hom mía với độ dày từ 7-10 cm. Đất sau khi trồng cần được nén chặt để hom mía tiếp xúc tốt với đất, tạo điều kiện cho hom nảy mầm.
Nếu có điều kiện, nên tưới ẩm ngay sau khi trồng và sử dụng màng phủ nông nghiệp để giữ ẩm cho đất, giúp hạn chế cỏ dại.
Trồng không chính vụ:
Hom mía cần được đặt theo rãnh với khoảng cách như trồng chính vụ. Phủ đất kín hom mía với độ dày từ 3-5cm, đảm bảo hom không bị lộ ra ngoài. Đối với đất khô, cần nén đất kỹ hơn để đảm bảo hom tiếp xúc đủ với đất, giúp cây phát triển tốt hơn trong điều kiện khắc nghiệt.
Cách trồng mía hiệu quả
Cách chăm sóc mía
Tưới nước
Cây mía là loại cây ưa ẩm, nhưng không chịu được ngập úng, do đó việc tưới nước cần được thực hiện một cách hợp lý:
Giai đoạn cây non: Khi mới trồng và sau khi mầm bắt đầu mọc, cần đảm bảo đất luôn giữ được độ ẩm thích hợp. Tưới nước đều đặn, đặc biệt trong mùa khô, để đảm bảo cây mía có đủ nước phát triển.
Giai đoạn sinh trưởng: Tưới nước đều đặn, đặc biệt vào mùa khô. Tốt nhất là tưới vào sáng sớm hoặc chiều mát để tránh tình trạng nước bốc hơi quá nhanh.
Giai đoạn thu hoạch: Trước khi thu hoạch khoảng 1 tháng, nên giảm lượng nước tưới để cây mía ngọt hơn.
Bón phân
Bón lót: Trước khi trồng, cần bón phân hữu cơ hoặc phân chuồng hoai mục để cung cấp dinh dưỡng cho đất. Có thể sử dụng khoảng 15-20 tấn phân chuồng/ha hoặc phân hữu cơ kết hợp với phân lân để cải thiện độ phì nhiêu cho đất.
Bón thúc: Được chia thành 3 đợt:
Lần 1: Khi mía vừa nảy mầm (sau trồng 30-40 ngày), bón phân đạm và kali để giúp cây phát triển bộ rễ và thân. Lượng phân: khoảng 80-100kg đạm/ha và 50-70 kg kali/ha.
Lần 2: Sau khi cây mía cao khoảng 60-70 cm, bón thêm đạm và kali để giúp cây phát triển nhanh.
Lần 3: Khi cây mía bắt đầu đẻ nhánh, bón thêm phân kali để thúc đẩy sự phát triển của nhánh và thân cây. Lượng phân kali nên tăng lên so với các đợt trước.
Xem thêm: Cách trồng thanh long từ A đến Z để cây ra nhiều trái
Cách chăm sóc mía
Làm cỏ và vun gốc
Cỏ dại cạnh tranh dinh dưỡng với cây mía, do đó cần thường xuyên làm cỏ để đảm bảo mía phát triển tốt:
Làm cỏ: Tiến hành làm cỏ định kỳ, đặc biệt là trong giai đoạn cây mía non. Làm cỏ 2-3 lần trong năm để loại bỏ cỏ dại. Khi làm cỏ, cần kết hợp với việc vun gốc cho cây mía.
Vun gốc: Sau khi làm cỏ, tiến hành vun gốc giúp giữ ẩm cho cây và tạo điều kiện tốt cho bộ rễ phát triển. Vun gốc thường được thực hiện sau khi mía đã phát triển cao khoảng 30-50 cm.
Phòng trừ sâu bệnh
Cây mía có thể bị tấn công bởi nhiều loại sâu bệnh như sâu đục thân, rệp sáp, bệnh thối đỏ, bệnh than,... Việc phòng trừ sâu bệnh cần được thực hiện liên tục:
Kiểm tra thường xuyên: Thường xuyên kiểm tra ruộng mía để phát hiện sớm các dấu hiệu sâu bệnh. Khi phát hiện sâu bệnh, cần xử lý kịp thời để tránh lây lan.
Biện pháp phòng trừ: Sử dụng các biện pháp sinh học như nuôi thiên địch, hoặc sử dụng thuốc trừ sâu, bệnh đúng liều lượng và theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Hạn chế sử dụng thuốc hóa học để đảm bảo an toàn cho môi trường và người tiêu dùng.
Phòng trừ sâu bệnh cho cây mía
Thu hoạch mía
Thời gian thu hoạch: Thông thường, mía có thể thu hoạch sau khoảng 10-12 tháng trồng, tùy vào điều kiện thời tiết và giống mía. Cần theo dõi tình trạng phát triển của cây và chất lượng đường để xác định thời điểm thu hoạch phù hợp.
Phương pháp thu hoạch: Tiến hành thu hoạch bằng máy móc hoặc thủ công. Lưu ý khi thu hoạch, cần cắt sát gốc để thu được lượng đường nhiều nhất và đảm bảo cây mía sau khi thu hoạch không bị tổn thương nhiều.
Với cách trồng mía đúng kỹ thuật, bạn có thể tự tin áp dụng vào thực tế để đạt được sản lượng mong muốn. Hãy luôn kiểm tra và điều chỉnh phương pháp trồng để tối ưu hóa quá trình sản xuất. Cách trồng mía thành công không chỉ đòi hỏi kỹ thuật mà còn là sự kiên trì, quan tâm đến từng giai đoạn phát triển của cây.