Cách trồng lê đúng kỹ thuật không chỉ mang lại cho bạn những trái lê ngọt ngào, chất lượng, mà còn giúp cây phát triển mạnh mẽ, cho năng suất ổn định. Lê là loại cây ăn quả được ưa chuộng, không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn nhờ giá trị dinh dưỡng phong phú. Với điều kiện chăm sóc thích hợp, bạn hoàn toàn có thể trồng lê ngay tại nhà hoặc khu vườn của mình.
Quả lê vàng là một loại trái cây độc đáo với vẻ ngoài hấp dẫn và giá trị dinh dưỡng cao. Hoa lê có màu trắng nhạt pha chút vàng, nở rộ và tạo nên nét duyên dáng riêng biệt cho cây. Khi trưởng thành, quả lê vàng mang hình dáng tương tự quả táo, kích thước lớn, đa dạng từ hình cầu đến hình dáng thuôn dài.
Trên bề mặt quả xuất hiện những chấm đen nổi bật, và mỗi chùm lê vàng thường có từ 2 đến 3 quả, trông rất đẹp mắt và thu hút. Lê vàng nổi bật với thành phần giàu nước, chất xơ, vitamin và các khoáng chất thiết yếu. Khoảng 85% lê là nước, trong khi phần còn lại là carbohydrate và chất xơ, đặc biệt là lượng calo thấp.
Với khả năng hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát lượng đường trong máu và làm đẹp da, lê vàng trở thành lựa chọn tuyệt vời trong chế độ ăn uống lành mạnh. Bên cạnh việc thưởng thức lê tươi, bạn cũng có thể sáng tạo với các món lê sấy khô, sinh tố và nước ép mát lạnh.
Trên bề mặt quả xuất hiện những chấm đen nổi bật, và mỗi chùm lê vàng thường có từ 2 đến 3 quả, trông rất đẹp mắt và thu hút. Lê vàng nổi bật với thành phần giàu nước, chất xơ, vitamin và các khoáng chất thiết yếu. Khoảng 85% lê là nước, trong khi phần còn lại là carbohydrate và chất xơ, đặc biệt là lượng calo thấp.
Với khả năng hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát lượng đường trong máu và làm đẹp da, lê vàng trở thành lựa chọn tuyệt vời trong chế độ ăn uống lành mạnh. Bên cạnh việc thưởng thức lê tươi, bạn cũng có thể sáng tạo với các món lê sấy khô, sinh tố và nước ép mát lạnh.
Đôi nét về lê
Trồng lê vàng không đòi hỏi quá nhiều công chăm sóc và là lựa chọn lý tưởng cho những người yêu thích làm vườn. Lê vàng thường được nhân giống bằng phương pháp chiết cành hoặc ghép, giúp cây con phát triển nhanh và giữ được chất lượng của cây mẹ, cho trái to, ngọt và năng suất cao. Với kỹ thuật đơn giản và điều kiện trồng phù hợp, bạn hoàn toàn có thể sở hữu một vườn lê vàng trĩu quả, mang lại cả giá trị thẩm mỹ và dinh dưỡng tuyệt vời.
Xác định thời vụ trồng cây lê
Việc xác định thời vụ trồng lê là yếu tố quan trọng để đảm bảo cây sinh trưởng tốt và cho năng suất cao. Ở miền Bắc Việt Nam, cây lê phù hợp nhất với 2 mùa trồng chính:
Vụ Xuân: Trồng từ tháng 2 đến tháng 4.
Vụ Thu: Trồng từ tháng 8 đến tháng 10.
Thời gian này có khí hậu ôn hòa, đất ẩm và nhiệt độ thích hợp, giúp cây lê phát triển mạnh mẽ.
Xem thêm: Cách trồng táo đỏ từ A đến Z cho trái ngọt đúng mùa
Chuẩn bị dụng cụ làm đất
Tùy thuộc vào tính chất của đất, người trồng có thể sử dụng các dụng cụ làm đất phù hợp như cày, bừa, cuốc, xẻng, thước dây. Những dụng cụ này hỗ trợ hiệu quả cho việc làm đất và đảm bảo đất được xới tơi, thoáng, giúp cây dễ dàng phát triển rễ sau khi trồng.
Làm đất trồng
Cày sâu: Cày toàn bộ khu vực trồng cây ở độ sâu từ 15 - 20cm để tạo độ thoáng cho đất.
Bừa đất: Bừa đất kỹ vài lần, mỗi lần bừa vuông góc để đất nhỏ mịn, dễ dàng hấp thụ nước và dinh dưỡng.
Cày lần 2: Tiến hành cày lại với độ sâu từ 25 - 30 cm.
Làm đất trồng
Cày sâu: Cày toàn bộ khu vực trồng cây ở độ sâu từ 15 - 20cm để tạo độ thoáng cho đất.
Bừa đất: Bừa đất kỹ vài lần, mỗi lần bừa vuông góc để đất nhỏ mịn, dễ dàng hấp thụ nước và dinh dưỡng.
Cày lần 2: Tiến hành cày lại với độ sâu từ 25 - 30 cm.
Chuẩn bị trước khi trồng lê
Bón vôi: Nếu đất có độ chua cao, bón một lượng vôi bột để cân bằng độ pH và ngăn chặn sự phát triển của các mầm bệnh.
Nhặt cỏ dại: Loại bỏ cỏ và các vật chất hữu cơ khác để tạo điều kiện sạch sẽ cho cây phát triển.
Đào hố trồng
Kích thước hố: Chọn kích thước hố trồng theo độ dốc và độ phì nhiêu của đất.
Đất ít dinh dưỡng, nghèo dinh dưỡng nên đào hố to và sâu để giữ nước và chất dinh dưỡng tốt hơn. Kích thước hố có thể là 80 x 80 x 80 cm hoặc 100 x 100 x 100 cm.
Đất giàu dinh dưỡng, có thể đào hố nhỏ hơn với kích thước 40 x 40 x 40 cm hoặc 60 x 60 x 60 cm.
Địa hình dốc: Đào hố sâu khoảng 100cm để giúp cây giữ nước tốt hơn.
Địa hình bằng phẳng, mực nước ngầm cao: Đào hố rộng thay vì sâu, với kích thước như 60 x 60 x 40 cm hoặc 80 x 80 x 60 cm.
Đo lường và xác định vị trí hố: Sử dụng thước dây để đo kích thước và xác định vị trí hố trồng.
Lựa chọn dụng cụ đào hố: Tùy theo độ cứng của đất, có thể dùng các dụng cụ như cuốc, búa trim, thuổng để đào hố một cách hiệu quả.
Kỹ thuật đào hố: Đào hố theo kích thước đã xác định, giữ lớp đất mặt sang một bên, lớp đất ở dưới đáy hố sang bên khác để thuận tiện cho việc bón phân sau này.
Chuẩn bị đất và hố trồng đúng kỹ thuật sẽ giúp cây lê phát triển khỏe mạnh và nhanh chóng ổn định sau khi trồng, tạo nền tảng tốt cho một mùa vụ bội thu.
Kỹ thuật đào hố: Đào hố theo kích thước đã xác định, giữ lớp đất mặt sang một bên, lớp đất ở dưới đáy hố sang bên khác để thuận tiện cho việc bón phân sau này.
Chuẩn bị đất và hố trồng đúng kỹ thuật sẽ giúp cây lê phát triển khỏe mạnh và nhanh chóng ổn định sau khi trồng, tạo nền tảng tốt cho một mùa vụ bội thu.
Các bước chuẩn bị trước khi trồng lê
Bước 1: Chuẩn bị hố trồng
Để cây lê có thể phát triển tốt, bắt đầu bằng việc đào một hố nhỏ ngay giữa hố trồng chính đã chuẩn bị sẵn. Hố này cần có kích thước vừa bằng bầu cây (nếu cây được chiết hoặc ghép) hoặc phù hợp với chiều dài của bộ rễ (nếu trồng cây rễ trần). Việc này sẽ giúp rễ cây dễ dàng phát triển, bám sâu vào đất.
Bước 2: Xé vỏ bầu cây (đối với cây chiết và ghép)
Nếu trồng lê bằng cây giống từ chiết hoặc ghép, bạn cần tháo vỏ bầu một cách cẩn thận trước khi đặt cây vào hố trồng để tránh làm hư hại bộ rễ:
Kỹ thuật xé vỏ túi bầu:
Bước 3: Đặt cây vào hố trồng
Sau khi chuẩn bị xong bầu cây, đặt cây giống vào giữa hố và căn chỉnh để cây thẳng hàng với các cây lê khác trong khu vườn. Điều này sẽ tạo sự đồng nhất và thuận tiện cho việc chăm sóc sau này. Đảm bảo độ sâu của cây sao cho phần đất lấp chỉ cao hơn cổ rễ từ 2-5 cm hoặc ngang bằng với độ sâu cây đã trồng trước đó tại vườn ươm.
Bước 2: Xé vỏ bầu cây (đối với cây chiết và ghép)
Nếu trồng lê bằng cây giống từ chiết hoặc ghép, bạn cần tháo vỏ bầu một cách cẩn thận trước khi đặt cây vào hố trồng để tránh làm hư hại bộ rễ:
Kỹ thuật xé vỏ túi bầu:
Bước 3: Đặt cây vào hố trồng
Sau khi chuẩn bị xong bầu cây, đặt cây giống vào giữa hố và căn chỉnh để cây thẳng hàng với các cây lê khác trong khu vườn. Điều này sẽ tạo sự đồng nhất và thuận tiện cho việc chăm sóc sau này. Đảm bảo độ sâu của cây sao cho phần đất lấp chỉ cao hơn cổ rễ từ 2-5 cm hoặc ngang bằng với độ sâu cây đã trồng trước đó tại vườn ươm.
Cách trồng lê đúng kỹ thuật
Bước 4: Lấp đất và cố định cây
Dùng đất mịn để lấp xung quanh bầu cây, rồi nhẹ nhàng ấn chặt đất để cố định cây con trong hố, đảm bảo không còn khoảng trống khiến cây bị lung lay. Độ chặt của đất quanh cây sẽ giúp rễ cây tiếp xúc tốt hơn với đất, nhanh chóng hấp thụ chất dinh dưỡng để phát triển.
Bước 5: Tưới nước và phủ gốc
Ngay sau khi trồng, tưới nước thật đẫm để giúp đất quanh bầu cây lắng xuống, đảm bảo độ ẩm cần thiết cho cây non. Sau đó, phủ một lớp rơm rạ hoặc cỏ khô quanh gốc cây, cách gốc khoảng 10cm, để duy trì độ ẩm và hạn chế cỏ dại mọc gần cây.
Chăm sóc sau khi trồng lê là giai đoạn quan trọng để cây phát triển khỏe mạnh, cho năng suất cao và chất lượng quả tốt.
Giữ ẩm và tưới nước cho cây lê
Để duy trì độ ẩm thích hợp, hãy sử dụng cỏ khô hoặc rơm rạ tủ xung quanh gốc cây, cách gốc từ 15-20 cm. Cây lê cần nước ổn định, đặc biệt trong giai đoạn mới trồng hoặc trong mùa khô. Trong hai tháng đầu, cần tưới từ 1-2 lần/tuần tùy vào tình trạng thời tiết. Khi cây vào thời kỳ mang quả, tưới nước đầy đủ là rất quan trọng, nhưng cần lưu ý tránh ngập úng.
Để duy trì độ ẩm thích hợp, hãy sử dụng cỏ khô hoặc rơm rạ tủ xung quanh gốc cây, cách gốc từ 15-20 cm. Cây lê cần nước ổn định, đặc biệt trong giai đoạn mới trồng hoặc trong mùa khô. Trong hai tháng đầu, cần tưới từ 1-2 lần/tuần tùy vào tình trạng thời tiết. Khi cây vào thời kỳ mang quả, tưới nước đầy đủ là rất quan trọng, nhưng cần lưu ý tránh ngập úng.
Chăm sóc sau khi trồng lê
Bón phân
Căn cứ vào tuổi và khả năng sinh trưởng của cây, điều chỉnh lượng phân bón cho phù hợp.
Lịch bón phân:
Trong thời kỳ nuôi quả (từ tháng 4 đến tháng 6), hòa đạm urê và kali để tưới xung quanh gốc cây 4 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày để cung cấp dinh dưỡng đầy đủ.
Cách bón phân: Phân hữu cơ, vôi, và phân lân cần cuốc hố xung quanh tán cây sâu khoảng 20cm để bón. Đối với phân đạm và kali, sau khi bón, phủ lớp cỏ lên để giữ độ ẩm và ngăn bay hơi.
Làm cỏ
Cỏ dại cần được nhổ sạch thường xuyên để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với cây lê, đồng thời giúp giảm sâu bệnh. Làm cỏ khoảng 6-7 lần/năm, không để cỏ phát hoa để tránh phát tán hạt trong vườn.
Lịch bón phân:
Trong thời kỳ nuôi quả (từ tháng 4 đến tháng 6), hòa đạm urê và kali để tưới xung quanh gốc cây 4 lần, mỗi lần cách nhau 15 ngày để cung cấp dinh dưỡng đầy đủ.
Cách bón phân: Phân hữu cơ, vôi, và phân lân cần cuốc hố xung quanh tán cây sâu khoảng 20cm để bón. Đối với phân đạm và kali, sau khi bón, phủ lớp cỏ lên để giữ độ ẩm và ngăn bay hơi.
Làm cỏ
Cỏ dại cần được nhổ sạch thường xuyên để tránh cạnh tranh dinh dưỡng với cây lê, đồng thời giúp giảm sâu bệnh. Làm cỏ khoảng 6-7 lần/năm, không để cỏ phát hoa để tránh phát tán hạt trong vườn.
Cách chăm sóc lê đúng cách
Tỉa cành, tạo tán và làm khung giàn
Việc tỉa cành và tạo tán ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng quả lê. Nếu có điều kiện, làm khung giàn bằng cột bê tông hoặc ống thép, cao 2m và khoảng cách giữa các cột khoảng 3-4m để tạo kết cấu vững chắc. Với cây non, lựa chọn khoảng 3-4 cành cấp 1 và uốn cành tạo tán theo hướng 75 độ. Tỉa cành thừa, cành tăm để tập trung dinh dưỡng.
Bọc quả
Để bảo vệ quả lê khỏi sâu bệnh và giúp quả có mẫu mã đẹp, khi quả đạt đường kính 3-5 cm hoặc sau đậu quả 40-50 ngày, bọc quả bằng túi chuyên dụng để hạn chế sự xâm nhập của ruồi đục quả.
Phòng trừ sâu bệnh
Sâu đục thân: Quét vôi cao 60-70cm quanh gốc cây vào tháng 11-12 hàng năm, bắt sâu non thủ công hoặc dùng thuốc Trebon, Decis để diệt sâu.
Rệp: Sử dụng thuốc trừ sâu như Bassa 50ND hoặc Supracide 40ND để bảo vệ chồi và quả.
Sâu ăn lá: Phun thuốc Vifast 5ND hoặc Trebon 10ND để ngăn ngừa.
Bệnh xém lá: Phun Boóc đô 1% hoặc Benlat C để phòng trừ, đồng thời cắt bỏ lá bệnh.
Ruồi đục quả: Sử dụng bẫy sinh học Vizubon-D để giảm thiểu khả năng sinh sản của ruồi cái và tiến hành bọc quả để bảo vệ.
Thu hoạch và bảo quản
Khi quả lê chuyển sang màu xanh vàng, tiến hành thu hái nhẹ nhàng để tránh dập nát. Quả nên được bảo quản trong thùng gỗ hoặc hộp cứng, giữ ở nơi khô ráo, thoáng mát để quả giữ được chất lượng tốt nhất.