Cách trồng cà phê đúng kỹ thuật cho năng suất cao

Cách trồng cà phê đúng kỹ thuật không chỉ giúp cây phát triển tốt mà còn đảm bảo năng suất cao, mang lại lợi ích kinh tế lớn. Từ khâu chuẩn bị đất, chọn giống, đến cách chăm sóc đúng phương pháp, tất cả đều là yếu tố quan trọng để cây cà phê sinh trưởng mạnh mẽ và cho quả đều, chất lượng. 

Những điều cần biết về cà phê

Cây cà phê là loại cây công nghiệp quan trọng mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Với hương vị thơm ngon đặc trưng, cà phê là nguồn nguyên liệu chính để sản xuất thức uống phổ biến toàn cầu. 

Các loại giống cà phê phổ biến

Cà phê chè (Coffea arabica): Đây là loại cà phê có giá trị cao trên thị trường quốc tế, nổi bật với hương thơm thanh nhẹ, vị chua thanh tao. Tuy nhiên, điều kiện trồng cà phê chè khá khắt khe, chỉ thích hợp với những vùng có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ từ 15-24 độ C và độ cao từ 800-1500m. Lượng mưa phù hợp từ 1200-1900mm/năm.

Cà phê vối (Coffea canephora): Cà phê vối dễ trồng hơn, có khả năng chịu nhiệt và kháng sâu bệnh tốt. Loại cà phê này phát triển ở vùng có nhiệt độ từ 24-26 độ C, lượng mưa khoảng 2000mm/năm, phù hợp với điều kiện đất có độ ẩm cao và phân bố đều.

Thời vụ trồng cà phê

Thời vụ trồng cà phê lý tưởng là trước mùa mưa, khoảng từ tháng 8 đến tháng 9 (vụ Thu) hoặc từ tháng 2 đến tháng 3 (vụ Xuân). Trong thời gian này, điều kiện tự nhiên như nhiệt độ và lượng mưa sẽ hỗ trợ tối ưu cho sự phát triển của cây. Nếu có đủ lượng nước tưới, việc xuống giống có thể được thực hiện vào cuối mùa mưa.

Những điều cần biết về cà phê

Chuẩn bị trước khi trồng cà phê

Làm đất và chuẩn bị lô trồng

Cây cà phê có khả năng sinh trưởng trên nhiều loại đất khác nhau, nhưng đất bazan với tầng đất dày là điều kiện lý tưởng nhất. Trước khi trồng, cần tiến hành cày bừa kỹ lưỡng để loại bỏ tàn dư thực vật và cỏ dại. 

Điều này giúp đất thoáng khí và dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng hơn. Đối với các vùng đất có độ dốc, cần chọn khu vực có độ dốc nhỏ hơn 20 độ để tránh tình trạng xói mòn.

Nếu trồng cà phê trên địa hình đồi núi, việc trồng theo đường đồng mức giúp chống xói mòn và thuận tiện cho việc chăm sóc. Khi canh tác trên diện tích lớn (15-20ha), nên chia lô nhỏ có kích thước khoảng 50m x 400-500m, tạo đường phân lô rộng 3m để thuận tiện cho quá trình chăm sóc và cơ giới hoá.

Xem thêm:  Cách trồng cây vải đúng kỹ thuật cho năng suất cao

Khoảng cách trồng cà phê

Khoảng cách trồng cà phê cần được điều chỉnh phù hợp với giống cây và địa hình trồng. Việc bố trí khoảng cách hợp lý giúp cây sinh trưởng mạnh mẽ, tối ưu hoá ánh sáng và dễ dàng chăm sóc:

Mật độ trồng theo giống:

• Cà phê chè: Mật độ trồng từ 4.000 - 5.000 cây/ha, với khoảng cách 2m x 1m.
• Cà phê vối: Mật độ trồng khoảng 1.118 - 1.330 cây/ha, với khoảng cách 3m x 3m.

Mật độ trồng theo địa hình:

• Đối với địa hình bằng phẳng, màu mỡ: Trồng cà phê vối với khoảng cách 3m x 3m.
• Địa hình dốc (>8 độ), đất kém màu mỡ: Khoảng cách 3m x 2,5m.
• Đối với cà phê chè: Khoảng cách dao động từ 1,8 - 3m giữa các hàng và 1 - 2,5m giữa các cây tuỳ thuộc vào độ dốc và đặc tính đất.

Chuẩn bị trước khi trồng cà phê

Cách trồng cà phê

Cách trồng cà phê là một quy trình đòi hỏi sự chăm sóc tỉ mỉ và kỹ thuật đúng cách để đảm bảo năng suất cao và chất lượng hạt cà phê tốt nhất.

Cách trồng cà phê bằng phương pháp ghép chồi

Bước 1: Chuẩn bị cây mẹ 

Chọn những cây cà phê già cỗi hoặc cây năng suất thấp nhưng có hệ thống rễ và thân khỏe mạnh. Cắt tỉa cây mẹ để lại một phần thân cao khoảng 40-50cm, đảm bảo cây có thể tiếp nhận chồi ghép.

Bước 2: Chọn chồi ghép 

Chọn chồi ghép từ những cây cà phê khỏe mạnh, năng suất cao, có khả năng kháng bệnh tốt. Cành chồi dài khoảng 10-15cm, có ít nhất 2-3 lá thật. Đảm bảo chồi không bị sâu bệnh.

Bước 3: Ghép chồi 

Dùng dao sắc cắt phần thân cây mẹ theo hình chữ T hoặc đường ngang. Sau đó, chèn chồi ghép vào vị trí cắt, cố định chồi bằng băng ghép hoặc dây nilon, đảm bảo chồi ôm sát vào thân cây mẹ.

Bước 4: Chăm sóc sau ghép 

Tưới nước đều đặn và che chắn cho cây mới ghép để tránh ánh nắng mạnh hoặc mưa to. Sau khoảng 2-3 tuần, khi chồi ghép bắt đầu phát triển, tháo băng ghép và tiếp tục theo dõi quá trình sinh trưởng.

Bước 5: Bón phân và bảo dưỡng 

Trong giai đoạn đầu sau khi ghép, cần cung cấp phân bón NPK để cây phát triển nhanh và khỏe mạnh. Kiểm tra định kỳ và cắt tỉa những cành không cần thiết để cây tập trung dinh dưỡng vào chồi ghép.

Cách trồng cà phê bằng phương pháp ghép chồi

Cách trồng cà phê thả đọt

Bước 1: Chuẩn bị cây giống và đất trồng 

Chọn giống cà phê có khả năng sinh trưởng tốt, không bị sâu bệnh. Đất trồng phải được làm sạch cỏ dại, đảm bảo độ tơi xốp và thoát nước tốt. Phân chuồng hoai mục và phân lân nên được bón lót vào hố trồng trước khi cây giống được đưa vào.

Bước 2: Trồng cây và thả đọt 

Trồng cây giống cà phê với mật độ dày hơn so với phương pháp trồng truyền thống, khoảng 2.000 - 2.500 cây/ha. Sau khi cây bắt đầu phát triển, chọn những thân khỏe mạnh nhất và áp dụng phương pháp thả đọt, tức là không bấm ngọn, cho phép cây phát triển tự nhiên.

Xem thêm:  Cách trồng sầu riêng đúng kỹ thuật cho năng suất cao

Bước 3: Tạo tán và cắt tỉa 

Trong quá trình cây sinh trưởng, tán cây phát triển dày và mạnh mẽ. Tán dưới gốc nên được cắt thoáng để dễ dàng chăm sóc và thu hoạch sau này. Điều này giúp cây tập trung năng lượng vào phần thân chính, tạo nhiều cành và thân mạnh.

Bước 4: Chăm sóc và bón phân 

Bón phân định kỳ bằng phân NPK kết hợp với phân hữu cơ để cây phát triển tốt, đồng thời giảm chi phí sản xuất. Phân bón giúp cây ra nhiều trái và nâng cao năng suất. Bón phân khoảng 2-3 lần trong một mùa vụ tùy theo nhu cầu sinh trưởng của cây.

Bước 5: Quản lý nước tưới và cắt cỏ 

Với phương pháp thả đọt, cây cà phê tạo bóng mát và độ che phủ tốt, giúp giảm công cắt cỏ. Cắt cỏ 1-2 đợt mỗi năm là đủ. Vào mùa khô, cây hầu như không cần tưới nhiều nước, giúp tiết kiệm nguồn nước tưới tiêu.

Bước 6: Thu hoạch 

Nhờ cách thả đọt, cây cà phê phát triển cao và nhiều thân, giúp tăng năng suất gấp đôi so với phương pháp truyền thống. Cây dễ dàng áp dụng cơ giới hóa trong khâu chăm sóc và thu hoạch, giảm chi phí nhân công.

Cách trồng cà phê thả đọt

Cách trồng cà phê truyền thống

Bước 1: Đào hố và chuẩn bị cây giống 

Dùng cuốc móc một lỗ nhỏ ở chính giữa hố đã được chuẩn bị từ trước. Hố nên có độ sâu từ 25-30cm và rộng 15-20cm, đảm bảo phù hợp để đặt cây giống. Cẩn thận xé túi nilon bầu cây mà không làm vỡ bầu, để cây vào giữa hố, điều chỉnh cây sao cho đứng thẳng.

Bước 2: Lấp đất và nén chặt 

Tiến hành lấp đất từ từ xung quanh bầu cây, đồng thời dùng tay nén chặt đất nhằm giữ cây ổn định. Lấp đất đến ngang mặt bầu, đặt bầu âm dưới mặt đất từ 7-10cm. Điều này giúp cây giữ nước tốt hơn khi đánh ổ gà và đắp bùn.

Bước 3: Tạo bồn và tủ gốc 

Sau khi trồng xong, làm bồn tạo bờ xung quanh hố để giữ nước hiệu quả cho cây cà phê. Tủ gốc bằng cách phủ một lớp rơm rạ, cỏ hoặc rác thành vòng tròn cách gốc 20cm, độ dày lớp tủ khoảng 20cm. Phủ thêm một lớp đất nhẹ lên trên để giữ cố định lớp tủ, tránh bị bay mất.

Bước 4: Chăm sóc cây ngay sau trồng 

Sau khi hoàn tất việc trồng cây, cần áp dụng các biện pháp chăm sóc bảo vệ cây như phun thuốc trừ sâu Confidor 100 SL để phòng chống mối và các loại sâu bệnh. Chăm sóc cây định kỳ, kiểm tra độ ẩm đất để đảm bảo cây cà phê phát triển tốt.

Cách trồng cà phê truyền thống

Chăm sóc cà phê sau khi trồng

Cách trồng cây che bóng và chắn gió cho cà phê 

Cây cà phê thích hợp với ánh sáng tán xạ, vì vậy việc trồng cây che bóng là cần thiết để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh. Có thể trồng xen những cây cải tạo đất như muồng hoa vang, đậu săng để che bóng tạm thời. 

Đối với cây che bóng lâu dài, keo dậu là một lựa chọn lý tưởng với khoảng cách 5x6m. Khi cây lớn, tỉa thưa để tán cây che bóng cao hơn tán cà phê khoảng 2,5-3m, giúp cây cà phê được bảo vệ khỏi ánh nắng gắt.

Làm cỏ và làm bồn cho cây 

Trong giai đoạn kiến thiết, bà con cần làm cỏ theo băng dọc, với chiều rộng băng lớn hơn tán cây cà phê khoảng 0,5m. Làm cỏ 5-6 lần/năm để đảm bảo đất sạch cỏ dại. Làm bồn giúp tưới nước và bón phân hiệu quả hơn. 

Mỗi năm, đánh bồn 1 lần vào trước mùa mưa, với độ rộng bồn tương ứng với độ rộng của tán cây. Thành bồn nên cao hơn mặt bồn khoảng 15-20cm để giữ nước tốt.

Cắt tỉa cành và tạo tán 

Để cây cà phê phát triển tốt, việc cắt tỉa và tạo tán là rất quan trọng. Thực hiện cắt tỉa cành trước mùa mưa và trước khi bón phân. Loại bỏ chồi vượt từ gốc, chỉ để lại một thân chính và hãm ngọn cây ở chiều cao 1,6 -1,7m. Tỉa bớt các cành yếu, cành sâu bệnh và các cành dăm cách mặt đất 20-25cm để giúp cây thông thoáng.

Tưới nước cho cây cà phê 

Cây cà phê cần đủ nước để phát triển, tuỳ vào giai đoạn mà tưới nước khác nhau. Năm đầu tiên, tưới 120 lít/gốc mỗi 22 ngày. Năm thứ 2, tăng lên 240 lít/gốc và tiếp tục theo định kỳ 22-24 ngày. Trong giai đoạn kinh doanh, tưới 600 lít/gốc ở đợt ra quả đầu tiên và các đợt tiếp theo tưới 400 lít/gốc, cách nhau 25-30 ngày.

Chăm sóc cà phê sau khi trồng

Bón phân cho cây cà phê 

Bón phân là yếu tố quyết định năng suất của cây cà phê. Sau khi trồng khoảng 3 tháng, bón 1kg phân trùn quế và 200g nấm đối kháng Trichoderma cho mỗi gốc. Ở giai đoạn phân hoá mầm hoa, bổ sung 1,5-2kg phân trùn quế và 400g Trichoderma/gốc. Trong giai đoạn nuôi trái, bón 1-1,5kg phân trùn quế/gốc. Trước thu hoạch 1,5-2 tháng, bón 1-1,2kg phân hữu cơ/gốc để đảm bảo cây phát triển mạnh mẽ.

Phòng trừ sâu bệnh 

Cây cà phê dễ mắc nhiều loại sâu bệnh, vì vậy bà con cần thường xuyên kiểm tra để phát hiện và xử lý sớm. Có thể dùng các biện pháp sinh học hoặc thuốc bảo vệ thực vật an toàn để phòng trừ sâu bệnh hiệu quả, đảm bảo cây phát triển tốt và cho năng suất cao.

Trồng cà phê đúng cách không chỉ giúp tăng sản lượng mà còn tối ưu chất lượng quả, từ đó nâng cao giá trị kinh tế cho người trồng. Bằng việc tuân thủ các kỹ thuật chăm sóc hợp lý và kiểm soát tốt sâu bệnh, bạn sẽ thu hoạch được những mùa cà phê bội thu.